Rangli va qora

Qayta ishlanadigan 
cho’yanlar: 
Marten (M1, 2, 3)... 
Bessemer (B1, 2)... 
Fosforli (MF1, 2, 3)... 
Yuqori sifatli (PVK 1, 
2, 3) 
Quymakorlik 
cho’yanlari: 
LK1 . . . LK7 
Maxsus cho’yanlar: 
Ferromarganec 
(CM
n 
10, CM
n 
20 va 
3,5 
– 
4,5 
3,5 
– 
4,5 
3,2 
– 
3,5 
3,2 – 4 
3,5 – 4 
0,3 – 1,3 
0,3 – 1,4 
0,3 – 1,3 
0,3 – 1,3 
3,21–3,6 
0,3 – 1,5 
0,3 – 0,7 
1 – 2 
0,3 – 1,5 
1,5gacha 
0,15- 0,3 
0,06-0,07 
1 – 2 
0,05 
0,08 – 1,2 
0,02 – 0,07 
0,04 – 0,06 
0,05 – 0,07 
0,015–0,025 
0,02 – 0,05 

---

23 
boshqalar .................... 
Ferrosiliciy 
(FC90, 
FC75L va boshqalar) 
0,5 - 7 
1 – 2,5 
19 - 92 
15 - 85 
0,05– 
0,45 
0,03 
 
 
 
 
Domna pechi ishining texnik - iktisodiy ko’rsatkichlari
Domna pechlarining ishiga baho berish uchun uning bir sutkada qancha 
cho’yan ishlab chiqara olishini va buning uchun qancha yoqilg’i sarflanishini bilish 
lozim. Odatda pechning asosiy texnik - iqtisodiy ko’rsatkichi uning foydali 
hajmidan foydalanish koeffitsienti (K
f
) va yoqilg’ining solishtirma sarflanish 
koeffitsienti (K
yo
) orqali aniqlanadi: 
K
f
= 
T

, m
3
/t, 
Bu yerda: υ - pechning foydali xajmi, m
3
, T – o’rtacha bir sutkada ishlab 
chiqarilgan cho’yan miqdori, t. 
Ko’pchilik domnalarda K
f
= 0,5 - 0,7 oralig’ida bo’ladi. 
Domnalarda yoqilg’ining solishtirma koeffitsiyenti (K
yo
) ni aniqlash uchun 
yoqilg’ining bir sutkadagi sarfi (A) eritilgan cho’yan miqdoriga T bo’linadi: 
K
yo
= 
T
A
, 
Odatda, bu koeffitsient 0,5 - 0,6 oralig’ida bo’ladi. Bu koeffitsiyentlar qancha 
kichik bo’lsa, pechning ish unumi shuncha yuqori bo’ladi.
Domna 
pechining 
ish 
unumini 
oshirish 
uchun ilg’or cho’yan 
kuyuvchilarning ish tajribalarini o’rganish, shihta materiallarini suyuqlantirishga 
tayyorlash ayniqsa, aglomerat va okatish boyitmalardan foydalanish, qizdirilgan 
havo temperaturasi hamda bosimini ko’tarish bilan uni kislorodga to’yintirish va 
ish jarayonida temperaturaning bir me'yorda bo’lishini ta'minlash kabi kompleks 
ishlar olib borilmogi lozim. Bundan tashqari, og’ir ishlarni mehanizatsiyalashtirish 
va texnologik jarayonlarni avtomatlashtirilgan holda boshqarish kabi ishlarga katta 
e'tibor berish kerak. Keyingi yillarda tozalangan domna gazlarini tug’ridan – tug’ri 
domnaga haydash mumkinligi ustida ham ilmiy ishlar olib borilmoqda. Bularning 
hammasi domnalar ishining texnik - iqtisodiy ko’rsatkichlarini orttirishning muhim 
omillaridir.