Radjabov A., Vaxidov A. X. Toshkent 2017

6.4. Energetik resurslarning turlari va zaxiralari
Energetika sohasida kasbiy faoliyat yurituvchi mutaxassis 
dunyo va mamlakatimizdagi yoqilg‘i reuslar va ulam ing zaxiralari 
to ‘g ‘risida umumiy tushunchalarga ega bo‘lishi kerak. Turli xil 
yoqilg‘ilar turlicha energiya yig‘uvchanlikka (issiqlik hosil qilish 
qobiliyatiga) ega va ular haqidagi m a’lumotlar 6.1 va 6.2 - 
jadvallarda keltirilgan.
Ko‘mir. 
Dunyoda k o ‘m im ing geologik zaxiralari, shartli 
yoqilg‘ida, 12000 mlrd. tonna deb baholanmoqda, Ulardan 6000 
mlrd. tonnasi ishonchli zaxiralarga tegishli. Quyidagi rasmdan 
dunyo k o ‘m ir zaxiralari va ulardan foydalanish istiqbollari 
to ‘g ‘risida tushunchaga ega b o ‘lamiz. Zamonaviy texnika va 
texnologiya, o ‘zini iqtisodiy oqlagan holda, ko‘mirm ishonchli 
zaxiralaridan 50% ni qazib olish imkoniyatini beradi.Toshko‘mir 
yonganda taxminan 8,14 kVt-s/kg (29,3 MJoul) energiya ajralib 
chiqadi.
83

---

6.1 -jadval
Yoqilg‘i turlari
Shartli
yoqilg‘i
Ko‘-
mir
Yo-
g ‘och
(quruq)
Neft
Gaz
(propan)
Vodorod
Solishtirma ener 
giya 
yig‘uvchanligi 
106 J/kg 
kkal/kg
29.3
7000
33.5
8000
10.5
2500
41.9
10000
46.1
10000
120.6
28800
Energetik bir iklar orasidagi o ‘tish koeffitsientlari 6.3 -jadvalda
keltirilgan.
6.3-jadval
Birligi
GDj
Gkal
MVt
T.u.t.
T.n.e.
GDj
1.0
0.2388
0.2778
0.312
0.02388
Gkal
4,1868
1,0
1,163
0,14286
oX *
MVt.ch
3,6
0,8598
1,0
0,12284
0,08598
t.u.t.
29,3076
7,0
8,141
1.0
0.7
t.n.e.
14,868
10,0
630
1,42857
1.0