Radjabov A., Vaxidov A. X. Toshkent 2017

2.2. Qishloq xo‘ja!igi oldiga qo‘yilgan masalalarni yechishda
energetik kadrlarning o ‘rni va ularga qo‘yiladigan talablar
Q ishloq x o ‘jaligida elektr energiyasining qo'llanili.shi XX asr 
boshlarida uylami yoritishda, o ‘simlikshuslikda, alohida ishlab 
chiqarish 
jarayonlarini 
elektrlashtirishda, 
chorvachilikda 
va 
yordamchi x o ‘jaliklarda namoyon b o ‘Igan.
0 ‘tgan davrlar m obaynida respublika qishloq x o ‘jaligida elektr 
energiyasini eng k o ‘p iste’mol qiladigan nasos stansiyalari, qishloq 
xo‘ja!igi mahsulotlarini qayta ishlash korxonalari, parrandachilik va 
chorvachilik 
komplekslari 
tashkil 
etib 
kelgan. 
Respublika 
mustaqillikka erishgandan keyingi yillarda maishiy iste’molchilar 
turi va ularning q u w a ti oshdi.
A grar sohani rivojlanishida moddiy-texnik va energetik 
ta ’minoti bilan bir qatorda bugungi davming va bozor iqtisodiyoti 
talablariga javob beradigan yuqori darajadagi bilimlarga va 
malakalarga ega b o ‘lgan kadrlar bilan ta’minlash katta ahamiyatga 
ega. Shu sababli agrar sohada elektr energiyasidan oqilona 
foydalanishini 
ta ’minlovchi 
mutaxassis 
kadrlar 
tayyorlash 
Respublika ta ’lim tizimining ustivor y o ‘nalishlaridan hisoblanadi.
Q ishloq xo'jaligida energetik va elektrotexnik qurilmalardan 
to ‘g ‘ri foydalanish va energetik resurslardan, jum ladan elektr 
energiyasidan samarali foydalanish masalalari bilan shug‘uSlanuvchi 
agrar ilmi va energetika bo'yicha kompleks bilimlarga ega b o ‘lgan 
energetik kadrlam i tayyorlash zarur hisoblanadi.
Q ‘zbekistonda qishloq xo‘jaligi uchun oliy m a’lumotli energetik 
kadrlar tayyorlash 1961-yildan boshlab Toshkent irrigatsiya va 
qishloq x o ‘jaligini mexanizatsiyalashtirish injenerlari instituti 
(TIQXMII) 
tarkibidagi 
«Qishloq x o ‘jaligini 
elektrlashtirish» 
fakultetida va 1976-yildan boshlab esa «Qishloq x o ‘jaligi ishlab 
chiqarishni avtomatlashtirish» mutaxassisligi b o ‘yicha injener- 
elektrik va injener -elektromexaniqlar tayyorlash y o ‘lga qo‘yilgan.
19

---

1999-yilgacha 
«Qishloq 
va 
suv 
x o ‘jaligi» 
energetikasi 
y o ‘nalishi b o ‘yicha diplomli mutaxassislar, 1994-yildan esa Qishloq 
va suv xo'jaiigi elektr energetikasi, 2 0 0 3 -2 004-o‘quv yilidan 
«Avtomatlashtirish va boshqaruv» (suv x o ‘jaligida) y o ‘nalisblari 
b o ‘yicha bakalavrlar tayyorlanib kelingan. 2005-2006-o‘quv yildan 
esa 0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar M ahkamasining ToshDAU 
qoshida «Qishloq x o ‘jaligini elektrlashtirish va avtomatlashtirish» 
hamda 2010-201 l- o ‘quv yilidan boshlab Kasb ta ’limi («Qishloq 
x o ‘jaligini 
elektrlashtirish 
va 
avtomatlashtirish») 
bakalavr 
y o ‘nalishlari b o ‘yicha talabalar qabuli y o ‘lga qo‘yildi va bugungi 
kunda ushbu ta ’lim y o ‘nalishlari b o ‘yicha kadrlar tayyorlanib 
kelinmoqda.
Ishlab chiqarish uchun mutaxassis kadrlar tayyorlash bilan bir 
qatorda Respublikamizda qishloq x o ‘jaligi ishlab chiqarishni 
elektrlashtirish mutaxassisligi b o ‘yicha oliy 
malakali ilmiy- 
pedagogik kadrlar tayyorlash y o ‘lga qo‘yildi va 1990-yildan boshlab 
ushbu soha fanining keskin rivojlani shiga erishildi.
Respublikada energetik mutaxassisliklari b o ‘yicha (qishloq 
x o ‘jaligini elektrlashtirish, qishloq x o ‘jaligi elektr ta ’minoti) kadrlar 
tayyorlashni tashkil 
etish 
va 
ulami 
rivojlantirishda taniqli 
olimlarimiz Renike, Pershin, P.V.Baydyuk, N.Z.Zakirov, S.M 
Madjidov., 
M .S 
M ushkatin, 
N.P, 
Osika, 
B.I.Sokolov, 
B.Sh.Fayzullaev, A.Radjabov, A.M uxammadiyev X.M.Muratov,
S.F.Amirov, M .Ibragimov va k o ‘p!ab boshqa olimlaming q o ‘shgan 
hissalari salmoqlidir,
Bugungi kunda respublika qishloq va suv x o ‘jaligi uchun 4 ta 
qishloq xo‘jalik oliy о ‘quv yurtlarida: Toshkent davlat agrar 
universiteti, Samarqand qishloq x o ‘jaligi instituti, Andijon qishloq 
x o ‘jaligi instituti, hamda Toshkent irrigatsiya va melioratsiya 
institutlarida malakali kadrlar tayyorlab kelinmoqda.
20

---

Respublika Oliy ta’lim muassasalarida 2016-2017 o ‘quv yilida 
39 ta ta ’lim y o ‘nalishlari bo “y ic ha bakalavrlar va 75 ta mutaxassislik 
yo‘nalishlari b o ‘yicha m agistrlar qabuli amalga oshirildi.