Radjabov A., Vaxidov A. X. Toshkent 2017

Dizel elektr stansiyalar 
(6.6-rasm ).
M a z u t
I M
, .
ч
........ J 
!........
■■■■ 
5
SN 
к
6.6-rasm. Dizel elektr stansiyasi sxemasi
89

---

Atom energiyasini o ‘zlashtirishn? 1896-yiIda Anri Bekkerelning 
radioaktiv hodisasini k ash f etishdan boshlandi va birinchi atom 
stansiyasi 1954-yilda M oskva oblastida Obninsk shahrida qurilgan. 
Uning quvvati 5 MVtni tashkil yetar edi. Atom elektr stansiyalarda 
tnanba sifatida uran, plutoniy ,toriy atomlarini parchalash jarayonida 
hosil b o ‘lgan energiya ishlatiladi. Maxsus qurilmalar - reaktorlarda 
juda k o ‘p issiqlik energiyasi ajralib chiqadi.
Atom elektr stansiyalari.
^мз-тзз tv
6.6-rasm. AES sxemasi.
AES lar bir konturli va ikki konturli qilib quriladi.
Bir konturli AES larda issiqlik tashuvchi ( suv ) va ishchi jism
(bug‘) konturlari birga olib boriladi.
Ikki konturli AESlarda esa ular alohida joylashgan boMadi.
AES lar ishlab chiqargan elektr energiyasining tan narxi arzon.
1,1 
mln kVt*selektr energiya ishlab chiqish uchun 400r. uran 
yetarli. Bunday stansiyalami islalgan joyda qurish mumkin.
Hozirgi vaqtga kelib 27 mamlakatda atom elektr stansiyalar 
ishlab turibdi. Jumladan AQSH da 110 ta, Fransiya va sobiq 
ittifoqda 53 ta. Angliyada 40 ta va Xitoyda 3 ta atom elektr 
stansiyalari mavjud.
90

---

6.5. Elektr energiyasi manbalari mavzusini o‘qitishda
“Klaster” metodi
Metodning 
maqsadi: 
(Klaster-tutam, 
bog‘lam)-axborot 
xaritasini 
tuzish 
y o ii-
barcha 
tuzilm aning 
mohiyatini 
markazlashtirish va aniqlash uchun qandaydir biror asosiy omil 
atrofida g ‘oyalarni y ig ish .