Радиоэлектроника асослари муҳаррир — Қ. Азимов

5.38-расм. Эмиттер қайтаргичнинг соддалаштирилган эквивалент схемаси.

Ундаги қаршилик сон жиҳатдан эквивалент генераторнинг ички қаршилиги бўлиб, эмиттер қаийтаргичининг чикиш қаршилигини ифодалайди:

(5.55)
Демак, эмиттер қайтаргичининг чиқиш қаршилиги кичик миқдор экан (масалан, R₁₁=600 Ом ва γ=40 бўлса, R_чиқ = 15 Ом бўлади). Шунга кўра кучайтиргичнинг нагрузкаси бўлган R_э резисторнинг қаршилиги ҳам кичик миқдор бўлиши керак, чунки энергетик жиҳатдан нагрузка билан ички қаршилик бир хил тартибда танланиши лозим.
Шуни айтиш керакки, эмиттер қайтаргичининг чиқиш қаршилиги сигнал генераторининг R_r ички қаршилигига боғлиқ бўлади. R_r ортиши билан у ҳам ортиб боради. Агар R_r=∞ бўлса, чиқиш қаршилиги ўзининг энг катта қийматига эришади:
(5.56)
Эмиттер қайтаргичининг кириш қаршилиги R₁ ва R₂ резисторлардан тузилган кучланиш бўлгичнинг таъ- сирини ҳисобга олинмаса,
(5.57а)
формула орқали ифодаланади. Бунда

эканини ҳисобга олсак, у қуйидагича ифодаланади:
(5.57б)
Демак, эмиттер қайтаргичининг кириш каршилнгч етарлича катта миқдор экан. Лекин унинг катталиги базага уланган R₁ ва R₂ резистордан тузилган кучланиш бўлгичига жуда боғлиқ бўлади. Эмиттер қайтаргичининг яхши ишлаши учун R₁‌‌‌||R₂э тенгсизлик бажарилиши керак бўлса, кириш кар- шилиги ўзгаришгиз қолиши учун R₁₁||R₂>R_кир γ(R_э|| R_н) бўлиши керак. Бу икки тенгсизлик бир вақтда бажарилиши учун R_э>γR_н бўлиши, яъни нагрузка қаршилиги етарлича кичик бўлиши лозим, чунки транзисторнинг иш режими бузилмаслиги учун жуда катта миқдорли R_н резистор олиб бўлмайди.
Умумий эмиттерли схема асосида йиғилган кучайтиргич­даги каби эмиттер кайтаргичининг частотавий характеристн­каси қуйи частоталарда ўтиш занжирининг вақт доимийси C₁ R_кир ва C₂R_н га боғлиқ бўлса, юқори частоталар соҳасида нагрузка занжирининг вақт доимийси τ_веқ=C₀R_экв билан ха- рактерланади. Лекин эмиттер қайтаргнчининг нагрузка занжи­рининг вақт доимийси τ_вэқ жуда кичик бўлади. Сабаби экви­валент чиқиш қаршилиги жуда кичик миқдордир.
Шунга кўра
(5.58)
деб ёзиш мумкин. Бу зарарли сиғимлари бир хил бўл- ган эмиттер қайтаргичи билан умумий эмиттерли кучай­тиргичнинг частотавий характеристикалари солиштирилганда уларнинг юқори частота соҳасидаги пасайиши эмиттер қайтаргичида жуда катта частоталарга тўғри келишини кўрсатади. Шунинг учун эмиттер қайтаргичнинг ўтказиш соҳаси кенг бўлиши талаб қилинмаса, унинг чиқишига сиғими С₀ дан етарлича катта бўлган С_н конденсаторни улаш мумкин (5.37-расм). Бундан ташқари, эмиттер қайтаргичининг эквивалент кириш сиғими ҳам етарлича кичик бўлади.
Шундай қилиб, эмиттер қайтаргичн кириш қаршн- лиги катта, чиқиш қаршилиги эса, кнчик бўлган кенг ўтказиш соҳасига эга бўлган кучайтиргичдир. У кучла- нишни кучайтирмаса ҳам (К<1), ток кучи (γ>1) ва қувватни яхши кучайтиради.
Эмиттер қайтаргичпнинг кириш Қаршилиги катта ва эквивалент кириш сиғими кичик бўлгани учун гармо­ник ёки импульс сигналларини кучайтиришда кириш каскади вазифасида, чиқиш қаршилиги кичик ва катта сиғим уланиши мумкин бўлгани учун ташқи нагрузка- каси кичик ёки катта сиғимли қурилмаларда чиқиш каскади вазифасида ишлатилади. Бошқача қилиб айт- ганда, эмиттер қайтарги.чи қурилмаларнинг кириш ва чиқиш қаршиликларини созловчи қаршиликлар транс- форматори вазифасини бажаради.