Radiobiologiya

 

11-mavzu. O'TKIR VA SURUNKALI NUR XASTALIGI. 

Reja: 

1.  O'tkir nur xastaligi. 

2.  Surunkali nur xastaligi. 

 

Adabiyotlar: [1] 98-106 b; [2] 101-110 b. 

 

Organizm 

to'qimalari 

radiorezistentligi 

jihatidan 

o'zaro 

farqlanadi. 

Nurlantirilgan  organizmning  yashovchanligi  va  unda  radiatsion  sindromning 

namoyon  bo'lish  darajasi,  organizm  hayot  faoliyatida  muayyan  rol  o'ynovchi 

to'qimalar  hamda  organlarning  zararlanish  tufayli,  normal  faoliyat  doirasidan  chetga 

chiqish  darajasiga  bog'liq  bo'ladi.  Bunday  to'qima  va  organlar 

kritik  organlar

 

jumlasiga kiritiladi. 

O'zak    hujayralarning  nurga  bo'lgan  yuqori  sezgirligi    xromatin  yoki  yadro 

halokati  bilan  belgilanib,  yadroning  bo'linishi  davomida    reproduktiv  halokat  yuz 

berishi  ham  mumkin.  Bundan  tashqari,  o'zak  hujayralar  bo'linishi  davomida  nur 

ta’sirining  uzoq    o'tmish  asorati  sifatida  nuqsonli,  mutant  hujayralar  paydo  bo'lishi 

ham mumkin.  

Normada    o'zak  to'qimalar  hujayraviy  populyatsiyasining  soni  miqdoriy 

qonunlarga binoan qat’iy o'zgarib turadi. Agarda hujayralarning bir qismi nur ta’sirida 

---

 

48

qirilib  ketsa,  bo'linish  xossasini  yo'qotmagan  hujayralar  sikl  harakatini  tezlatadi  va 

bo'linish  normasini  oshirish  yo'li  bilan  radiatsiyaning  hujayra  populyatsiyasiga 

yetkazgan  zararini  qoplaydi.  Bunday  hodisa 

repopulyatsiya

,  o'zak  to'qimalarining 

tiklanishi esa,