Radiobiologiya

-  ekstrapolyatsiya  soni

  n-ni  beradi. 

Ekstropolyatsiya  soninig  kattaligi,  demak,  yelka  kengligi  doza  egri  chizig'i  chiziqli 

qismining  doza  mikdoriga  hosil  qilgan  burchak  kattaligiga  bog'liq  bo'ladi.  Yelka 

kengligi 

kvazipog'ona  doza

  Dq  deb  atalib,  u  ekstrapolyatsiya  chizig'i  bilan 

hujayralarning 100% tirik qolishiga mos bo'lib, absissaga paralel chiziqning kesishgan 

nuqtasiga to'g'ri keladi.  

Doza egri chizig'ida yelkaning paydo bo'lishi hujayrada ionlantiruvchi nurning 

tuban 

dozalarida 

yuzaga 

kelgan 

effektlarni 

reparatsiyalash 

qobiliyatining 

tiklanganligidan darak beradi, deb hisoblash -  mantiqqa muvofiqdir. Demak, Dq va n 

kattaliklari hujayralarning reparatsiyalanish qobiliyatini xarakterlaydi. 

Yashovchanlik  egri  chizig'ining  eksponenta  xarakteridan,  shunday  xulosaga 

kelish mumkinki, nurning eng kichik dozalarida halok bo'lgan va eng katta dozalarida 

esa  tirik  qolgan  hujayralar  mavjud  bo'lib,  absolyut  o'lim  dozasi  haqidagi  tushuncha 

yetarli darajada aniq mazmunga ega emas. 

Organizmning  nur  sezgirligini  ifodalash  maqsadida,  odatda,  nurlantirilgan 

organizmlarning  50%  tirik  qoladigan  doza,  ya’ni  yarim  halokat  dozasi  LD

50 

ishlatiladi.  

Shunday  qilib,  bayon  etilganlardan,  nurdan  zararlanish  hodisasi  ehtimollik 

xarakteriga ega, degan xulosaga kelish mumkin. 

 

---

 

26