Radio jurnaliSTİKA

Aparıcılar 
neytral olmalı, emosiyalarına 
nəzarət etməli və səsləndirilən məsələdə tərəf 
tutmamalıdırlar. Onlar susqun olan dinləyicilərini 
ürəkləndirməyin qayğısına qalmalı, onlarla mehriban 
davranmalıdır. Daha maraqlı və həyəcanlandırıcı 
cavab almaq məqsədi ilə isə aparıcılar “şeytana 
vəkillik” edib, zidd fikir ortaya qoymalıdırlar. 
Bu tip verilişlərin bəziləri sual-cavab sessiyası 
formasını alır, studiyadakı ekspert dinləyicilərin 
müzakirə olunan məsələ barədəki suallarını 
cavablandırır. Bu şəxs siyasətçi də ola bilər ki, həmin 
halda siyasətçinin siyasi baxışlarına dair suallar 
veriləcəkdir.
VI BÖLÜM
İRİHƏCMLİ PROQRAMLARIN HAZIRLANMASI /
TELEFON PROQRAMLARI 

---

73
Proqramın 
efir redaktoru və assistentinin
vəzifələri 
bunlardır:
▪ Zənglərə cavab vermək və onların maraqlı və 
əhəmiyyətli olduğunu təyin etmək.
▪ Zəng edən şəxsə efirin əsas qaydalarını izah etmək.
▪ Zəng edənə xatırlatmaq ki, arxa planda səs 
olmamalı, o, öz radiosunu söndürməli və ətrafda 
heç bir səsin olmadığına əmin olmalıdır. 
▪ Zəng edənə bildirməlidir ki, o, proqramı bu telefon 
xəttində eşidə biləcək və aparıcı bir an sonra 
onunla danışacaq.
▪ Aparıcı qəbul edənə qədər zəngi “gözləmə” 
vəziyyətində saxlayın.
▪ Zəng edənin adını və danışmaq istədiyi məsələləri 
aparıcıya ötürmək.
Zəngləri yoxlayan, seçən və qiymətləndirən şəxs 
təcrübə ilə əsl problemi, maraqlı fikrləri, praktik və 
ya yumorlu məqamları tutmağa alışır. Bu adam qısa 
cümlələrlə danışmalı, suallara tez reaksiya verməlidir. 
İstər birbaşa efirdə, istərsə də efirdən kənar, çox 
kobudluq göstərmədən söhbəti sona çatdırmaq üçün 
belə şablonlardan yararlana bilərsən:
▪ “Bir az əvvəl (ya da dünən və s.) digər bir şəxs bu 
məqama toxunmuşdu...”
▪ “Burada bu an sizə dediyiniz məsələ ilə bağlı 
yardım edəcək kimsə yoxdur...”
▪ “Qorxuram, bu gün məsələyə aydınlıq gətirə 
bilməyəcəyik...”
▪ “Baqlantı zəifdir, sizi eşidə bilmirəm...”
▪ “Siz mövzudan kənara çıxırsınız...”
▪ “Bizi xəttə gözləyən çoxlu zənglərimiz var...” və s.
Telefon proqramlarının əsas məqsədi insanlara onları 
narahat edən məsələlər barədə öz sözünü deməyə 
və fikrini bildirməyə imkan yaratmaqdır. Çox zaman 
bu cür proqram təqdimatçının, ya radio aparıcısının 
xarakterinə uyğun olaraq ya uğur qazanır, ya da 
əksinə.
Bəzən zəng edənin psixoloji durumu mürəkkəb ola 
bilər. Stansiya həmin adamlara qayğı göstərmək üçün 
xüsusi məsuliyyət daşıyır. Depressiya və tənhalıq, 
evlilik və şəxsiyyətlər arası münasibətlərdə böhran 
kimi problemlərin müzakirəsi ciddi qəbul edilməlidir 
və ona görə də radiostansiya özünün təklikdə həll 
edə bilməyəcəyi problemləri öz öhdəsinə götürə 
bilən real xüsusi yardım xidmətlərinə ötürmək üçün 
kifayət qədər əlaqəyə malik olmalıdır. Radio xidməti 
xətti açıb “problemlərinizi burada açıqlayın” deyəndə 
problemi çözmək üçün bəzi cavablar verməyə 
hazır olmalıdır. O, həm də əmin olmalıdır ki, verdyi 
məsləhət üçün məsuliyyət daşıyır. Şəxsi problemləri 
ilə ixtisaslaşmış radioproqrama zəng edən anonim 
qala bilər və həmin şəxsin adı efirə verilmir. Bu 
ənənə zəng edənlərin çoxunun ehtiyacı olduğu bir 
şeyi qoruyur – məxflik (şəxsilik). Ya da onlar saxta, 
uydurma adlar verə bilərlər! Real problemli insanlar 
nadir hallarda stansiyaya zəng edb ictimaiyyətə 
danışırlar. Həqiqətən yardım axtaran şəxslər ona görə 
zəng edir ki, o, stansiyanı artıq tanıyır və ona bir dost 
kimi və mənbə kimi etibar edir. Bu münasibət həm də 
radio stansiyası üçün bir növ komplimentdir.