Radio jurnaliSTİKA

Gündəlik redaksiya toplantısı 
▪ Burada xəbər seçimi daha ciddi gedir.
▪ Əsas istifadə olunan meyarlar: jurnalistikaya 
uyğundurmu? Auditoriyanın zövq və tələblərini 
qarşılayırmı? Siyasi yönümü necədir? 
Reklamvericilərə necə təsir edə bilər? Dövlət 
məsələlərinin işıqlandırılması baxımından necədir?
▪ Bülletendəki xəbərlərin ardıcıllığı müəyyən edilir. 
Və hadisələrin xəbər dəyəri, müxtəliflik tələbatı 
problemi həllini tapır.
▪ Redaksiya nəzarətinin konsepti – xəbərin ağırlığının 
bölünməsi üzərində qurulmalıdır. Sona doğru 
gərginlik artan xətt üzrə getməlidir. 
▪ Auditoriyanı maraqlandırmaq üçün başlıqlardan 
istifadə: marağı qorumaq və müxtəliflik yaratmaq 
üçün xəbərlərin dəyişdirilməsi və bölgüsü aparılır.
Yaxşı xəbər aparıcısı olmaq üçün nə etmək lazımdır?
Xəbər aparıcısından tələb olunanalar: 
▪ Təzyiq altında soyuqqanlı olmaq,
▪ Təqdimat üçün hazırlıqlı olmaq, 
▪ Açar sözlər tapmaq, hekayəni, xəbəri anlamaq,
▪ Nəfəsə nəzarət edə, səs tonlarının tənzimlənməyi 
bacarmaq,
▪ Vurğunu bilmək, 
▪ Aydın tələffüzə malik olmaq,
▪ Fövqəladə hallarda çaşmamaq, 
▪ Xüsusi avadanlıqla işləyə bilmək
XƏBƏRİN AUDİTORİYANIN ZÖVQLƏRİNƏ VƏ 
EHTİYACLARINA UYğUNLAŞDIRILMASI: HARA QƏDƏR 
DAVAM EDƏ BİLƏRİK? 

---

62
V BÖLÜM
RADİO XƏBƏRİN HAZIRLANMASI / 
VURğU VƏ İNTONASİYANIN İDARƏ EDİLMƏSİ
Dilimizdə vurğunun uç növü var:
1. Heca vurğusu
2. Məntiqi vurğu 
3. Həyəcanlı vurğu
Vurğulu heca vurğusuz hecalardan necə fərqlənir?
1. Yüksək səs tonuna malik olur.
2. Qüvvətli tələffüz olunur.
Hər hansı sözdə vurğunu tapmaq üçün sözü hecalara 
ayırmadan nisbətən qüvvətli demək lazımdır.Yadda 
saxla ki, bizə öyrədilənin əksinə olaraq, sözü hecalara 
ayıranda bütün hecalar eyni vurğu altında deyilir. Bu 
halda vurğunu müəyyənləşdirmək olduqca çətinləşir. 
Vurğunu asan tapmaq üçün sözü sərbəst tələffüz et 
və hecaları nisbətən qüvvətli deməyə çalış. Bu cür 
tələffüz olunma zamanı hansı halda vurğu ilə bərabər 
sözün düzgün tələffüzü üst-üstə düşürsə, deməli, 
vurğunu tapdın.
Yazılışda vurğunu göstərmək üçün (¢) işarəsindən 
istifadə olunur. Bu işarə vurğu qəbul etmiş hecanın 
sait səsinin üzərinə qoyulur.
Türk mənşəli sözlərdə vurğu, əsasən, sözün son 
hecasına düşür. Məs: danla’, Eldəni’z və s. 
Dilimizdə söz kökünə şəkilçi artırılarkən vurğu da 
sözün sonuna doğru istiqamətlənir: ya¢z, yazı¢, 
yazıçı, yazıçılı¢q və s. Bəzi şəkilçilər isə ümumiyyətlə, 
vurğu qəbul etmir. 
Cümlədə sözlərdən birinin digərlərinə nisbətən 
qüvvətli deyilməsinə məntiqi vurğu deyilir. Məntiqi 
vurğu altına düşən söz, əsasən, feilin yanında işlənir.
▪ Məs: Mən sabah işə gedəcəyəm. 
▪ Mən sabah işə gedəcəyəm. 
▪ Mən işə sabah gedəcəyəm. 
▪ Sabah işə mən gedəcəyəm.