Radio jurnaliSTİKA

6
I BÖLÜM
RADİO NƏDİR? / 
RADİONUN ÖZƏLLİYİ VƏ MEDİADA YERİ
RADİONUN ÖZƏLLİYİ VƏ MEDİADA YERİ
Universal ünsiyyət vasitəsi olan radio ötən illərdəki 
qüdrətini itirsə də, media vasitəsi kimi yenə bir 
neçə saniyəyə böyük qitələri qısa dalğalar vasitəsilə 
birləşdirir, insanları müxtəlif məlumatlarla təmin edir. 
Internetin yaranması ilə o, yeni arena qazanır. Minlərlə 
radiostansiya geniş auditoriya spektrinə xidmət 
etməkdədir. Bu həm də tələbələrin radiostansiya 
yaratmasının ən sadə və ucuz üsuludur. Radio digər 
elektron KİV-lə olduqca effektli surətdə rəqabət 
aparmaqdadır. Bu onun yüklənmə zamanı çox az 
yer tutması və ya məlumat axınında böyük yer tələb 
etməməsinin nəticəsidir. Radionun özəlliyini aşağıdakı 
xüsusiyyətlər müəyyənləşdirir:
1. Radionun əsası səsdir; söz (nitq), səs lövhələri və 
musiqi radionun əsas ifadə palitrasıdır;
2. Media vasitəsi olaraq yazılı mətnə deyil, şifahi nitqə 
əsaslanır;
3. Qəzet və TV ilə müqayisədə materialın çatdırma 
üsulunda fərqlər mövcuddur;
4. Qavrayış (dinləmə şəraiti) fərdidir, intimdir;
5. Məlumatın çatdırılmasında radionun öz müsbət-
mənfi cəhətləri (görüntü, dəqiqlik və s.) var;
6. Radio portativdir. Radio iPhone-larda, androidlərdə, 
tabletlərdə, bütün portativ vasitələrdə daşına bilər.
Televiziya, jurnallar, qəzetlər, kinoteatrlar, teatrlar, 
internet saytları, DVD və CD arasında yüksək 
rəqabətin getdiyi bir zamanda radio prodüserləri 
radionun bu rəqabətə necə qoşula biləcəyini dəqiq 
nəzərə almalıdırlar.
Dinləyici səsi eşidən kimi görüntünü xəyalında 
canlandırır. Onun təxəyyülündə danışılan olay 
haqqında fərqli görüntülər yaranır. 
1. TV təqdim etdiyi konkret görüntü ilə insan 
təxəyyülünün sərhədlərini məhdudlaşdırır, amma 
radio insan təxəyyülü üçün hüdudsuz imkanlar 
yaradır. Görüntü prosesi görməyə imkan verir. Sadə 
qrafiklər isə minlərlə sözü əvəz edə bilir. Bunlar TV-nin 
üstünlükləridir.
2. Radionun təxəyyülə əsaslanması insanların 
müxtəlif faktiki hadisələrə fərdi yanaşması və 
hətta bu hadisələrin şişirdilərək təsvir olunması ilə 
nəticələnməməlidir. Radio müxbirləri hər hansı bir 
hadisəni təsvir etmək üçün münasib sözlər seçir, 
bununla da dinləyicinin beynində obrazlar yaradır 
və o hadisəni unudulmaz edir. Hadisənin real 
mənzərəsini yaratmaq üçün həmin məkana aid olan 
səs lövhələrindən (interküylərdən) faydalanmağın da 
üstünlükləri var.