Рақамли иқтисодиёт Дилором тожибоева. Рақамли иқтисодиёт ва унинг таълим тизимига талаблари 3 Маркетинг

1-чизма. Асосий иқтисодий фаолият турлари бўйича саноат ишлаб чиқариш таркиби, фоизда [2].

---

106
Biznes-Эксперт
№ 7, 2020
МОДЕРНИЗАЦИЯ
дорликни оширишга йўналтирилган тузилмани ишлаб 
чиқишга қаратиш талаб этилади. Шу нуқтаи назардан 
корхонани бошқаришнинг иқтисодий моделини ишлаб 
чиқишда қуйидаги талабларга мувофиқ жараёнларни 
ташкил этиш лозим:
– корхонанинг тўлиқ иқтисодий моделини яратиш;
– корхонанинг кўп йиллик молиявий ҳолати бўйича 
прогноз тузиш;
– моддий ва молиявий оқимларни тезкор бошқа-
риш;
– даромадлар ва харажатлар бюджетини асослаш;
– корхона ривожланишини стратегик режалашти-
риш воситасини яратиш;
– энг яхши инвестиция стратегиясини танлаш;
– фонд бозорида акцияларнинг инвестицион жози-
бадорлигини ошириш имкониятларини топиш;
– корхонанинг юқори раҳбарияти, инвесторлар ва 
акциядорлар ўртасидаги қарама-қаршиликларни ол-
диндан аниқлаш ҳамда ҳал қилиш йўналишларини бел-
гилаш ҳисобланади. 
Иқтисодий жараёнларни бошқариш анча мурак-
каб цикл бўлиб, унинг иштирокчиларидан кўникма ва 
маҳорат талаб этади (2-чизма).
Ушбу модель корхоналарни режалаштириш ва 
бошқаришни автоматлаштириш учун асосий воси-
та бўлиб хизмат қилади. Корхоналарнинг барча биз-
нес-жараёнларини ягона молиявий ва ишлаб чиқариш 
тизимига бирлаштириш зарур.
Умуман олганда саноат корхоналарининг иқтисо-
дий бошқарув моделларини ишлаб чиқиш ва такомил-
лаштириш бўйича қуйидаги таклифлар тадқиқ этилди:
– саноат корхоналари муайян иқтисодий бошқарув 
модели асосида фаолият кўрсатиши мақсадга мувофиқ 
бўлиб, бунда корхона томонидан аниқ стратегик дас-
турлар ишлаб чиқилиши зарур;
– иқтисодий модель асосан молиявий маблағларни 
ортишига хизмат қилувчи тузилма ишлаб чиқилишини 
талаб этади, шу нуқтаи назардан барча тузилмалар фао-
лияти натижасини иқтисодий самарадорлик даражаси-
ни баҳолаш лозим;
– корхонанинг иқтисодий бошқарув модели кучли 
рақобат муҳитига мослашувчан, иқтисодий инқироз-
ларни олдини олишга йўналтирилган бўлиши зарур.