R yunusov, K. Umarov, B. Karimov

17.  BOG‘LARNI PARVARISH QILISH: O‘G‘ITLASH, 
SUG‘ORISH, MEVALI DARAXTLARGA SHAKL         
BERISH VА BUTASH (2 soat)
Yosh bog‘lar va hosilga kirgan meva bog‘lariga ishlov be-
rish, o‘g‘itlash va sug‘orish tizimlari. Tuprog‘i sho‘rlangan yer-
larda tashkil etilgan bog‘ qator oralarida birinchi yillarda qovun, 
tarvuz ekilishi ma’qul sanaladi. G‘o‘za o‘stiriladigan zonalarda 
esa chigit ekish yaxshi natija beradi. Boshqa yerlarda bog‘ qator 
orala rida beda, paxta, kartoshka, ertagi va o‘rtagi karam, lavlagi 
o‘stirish, payvandtaglar olish uchun olma, nok, behi urug‘lari va 
yer yetilmagan vaqtlarda vaqtincha 1- va 2-dala ko‘chatzorlarini 
yosh bog‘ qator oralarida qatordan qochirib barpo qilish ham 
mumkin.
Beda ekiladigan bog‘lar suv bilan yetarli darajada ta’minlangan 
bo‘lishi  zarur.  Chunki  beda  yozda  o‘zining  o‘sishi  uchun  juda 
ko‘p  suv  sarflaydi.  Masalan,  1  ga  beda  o‘suv  davri  davomida 
8–12 ming m
3
 suv sarflaydi. Beda o‘zining barg va poyalari bilan 
suvning tuproq orqali bug‘lanishiga yo‘l qo‘ymaydi. Natijada, 
tuprog‘i sho‘rlangan yerlarda yer betida sho‘r tejalmaydi.
Beda ekiladigan bog‘ qator oralarining har gektariga 600–
800 kg superfosfat solinadi. Ko‘kat o‘g‘it sifatida nikolsop 
no‘xati, kuzgi vino, shabdor vinodan iborat bir yillik dukkakli 
o‘simliklar ekiladi.