R. X. Maksudov, I. S. Hayitov

Jahonda paxta va jun gazlama ishlab chiqarish
(mlrd. m
2
hisobida)
Gazlama turi  1950 y.  1960 y.  1970 y.  1980 y.  1985 y.
Ip-gazlama
30,4
39,9
43,6
46,8
48,3
Jun-gazlama
2,4
3,0
3,3
3,4
3,4
Demak, 30-35 yil ichida jahonda paxtadan gazlama ishlab chiqarish
chamasi 18 milliard kvadrat metr kо‘payib 30,4 mlrd. m
2
 dan 48,3 mlrd.
m
2
  ga  yetdi.  Jun  gazlama  ishlab  chiqarish  esa  atigi          1  mlrd.  m
2
ga
oshib, 3,4 m
2
 ga yetdi. О‘z navbatida ulardan tayyor mahsulot ishlab
chiqarish ham shunga mos ravishda kо‘paydi. Ammo, shunday davrlar
ham bо‘ldiki, tabiiy tolalarga nisbatan kimyoviy tolalar chiqarish ustun
rivojlandi. Masalan, tabiiy tolalar ishlab chiqarish 1970-1985 yillarda

---

31
deyarli bir hil 56,9 (1970 y.), 51,8 (1980 y.) 55,25 (1985 y.) holatda
saqlanib qolgan holda kimyoviy tolalalar ishlab chiqarish mos ravishda
37%, 48,2% va 44,75% ni tashkil etdi. Bu holda kimyoviy ip kо‘proq
tabiiy ipakni siqib qо‘ydi. Ayniqsa, Yaponiyada bu kо‘proq sezildi.
Biroq boshqa davlatlarda bunday bо‘lmadi.
О‘tgan asr 80-yillari oxiridan boshlab jahonda yana tabiiy tolalar va
ulardan tayyor mahsulotlar ishlab chiqarish ustuvor ahamiyat kasb
etmoqda.