R. X. Maksudov, I. S. Hayitov

1913-1970 yillarda yigiruv va tо‘quv ishlab chiqarishini g‘ildirakli
mashinalar va avtomatik dastgohlar bilan jihozlanishi
Ulushi foizda
G‘ildirakli yigiruv
mashinasi
Avtomat tо‘quv
dastgohlari
Tarmoq
1913
1966 1970 1913  1966
1970
Ip-gazlama 57 99,9
100
1
76
99,2
Jun
-
97,8
100
-
48,9
62,4
Zig‘ir tola
-
66,9
100
-
45,4
95,2
Ipak
-
-
-
-
51,7
82,9
Bu davrning eng muhim ixtirolaridan biri Ispaniyalik Feranda
Kasablankaning 1926 yilda kashf qilgan ikki kamerali tortish uskunasi
bо‘ldi. Bu ixtiro tо‘qimachilik sanoatida yangi davrni boshlab berdi.
1928 yilda jahonda 4 mln. shu jumladan  sobiq itifoqda 2,5 mln.
urchuq Kasablanka usulida ishlagani buning isbotidir. Buning natijasida
faqat sobiq ittifoqda korxonalar quvvati 11 foizga oshib, mahsulot
tannarxi 8-11 foizga kamaydi.
Bu hol tо‘qimachilik mahsulotlari ishlab chiqarish jarayonini yangi
zamonaviy mashinalar bilan jihozlashni talab qilardi. Shu asosda
1966 yilda respublika yengil sanoatida-263 ta, 1967 yilda -159 ta,
1968 yilda-217 ta, 1969 yilda-239 ta, 1970 yilda-292 ta maxsus
mashinalar о‘rnatildi. Natijada, ishlab chiqarish jarayonini
mexanizatsiyalash darajasi 1963-1970 yillarda ip-gazlama sohasida -
5,9 % ga о‘sdi.

---

28