R tursunova, G. Tursunova jahon musiqa tarixi


Iztiroblar 1  yoki passionlar



Download 6,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet45/104
Sana11.01.2022
Hajmi6,12 Mb.
#345999
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   104
Bog'liq
Jahon musiqasi tarixi (R. Tursunova)

Iztiroblar

yoki passionlar
 -  oratoriyaning bir turidir. Ularda ham sujet mazmuni 
va  harakat  o ‘rin  oigan.  Biroq  qolgan  janrlardan  farqli  oiaroq, 
ulaming  markazida  Yevangiliyada  o‘rin  oigan  sujetlar  asos  qilinib 
olinadi.  Ular  Iso  Payg'ambaming  iztirob-uqubatlari  haqida  bayonot ( 
qiladi.  “Matfeydan  iztiroblar”  da  kompozitor  ko‘plab  ijodkorlar 
e’tiborini  qozongan,  badiiy  va  katta  ichki  ziddiyatga  to‘la  boigan 
sahna lavhalarini asar asosiga oldi.
Bax Matfey talqinidagi  Yevangiliyaga murojaat qilib,  unda Iso 
Payg‘ambaming  shogirdi  tomonidan  xiyonati,  Iso  Payg‘ambaming 
Gefsiman  bogidagi  iltijosi,  Golgofaga  chiqish  sahnasi  o ‘rin  oigan. 
Murakkab  badiiy  yechimni  amalga  oshirish  uchun  Bax  katta 
ijrochilar tarkibiga murojaat qiladi (ikkitato‘rt ovozli xor, vaqtinchali 
uchinchi xor, ikkita orkestr, ikkita organ va yakkaxonlar: xonanda va 
cholg‘uchilar).  “Iztiroblar”  mazmuni  murakkab  va  serqatlamü. 
Bayonotchi  hikoyasiga  dramatik  jo ‘shqinlikka  t o i a   harakat 
yuklanadi  va  ushbu  bayonotga  ijrochilar  ovozlari  hamisha  bostirib 
kirib  boradi.  B a’zan  bayonot  tugab,  yakkaxonlaming  lirik 
chekinishlari 
yaratilib, 
qahramon, 
bayonotchi 
hissiyotining 
mujassamlangan emotsional aksi sifatida o ‘z ifodasini topadi.
Xorlar -  asaming arxitektonik tayanchi o‘mida boshida, o ‘rtada 
va yakunda paydo b o iib , yaxlitlikni o‘z ichida mujassam etgan holda 
ba’zan erkin dramatik sahnalarni namoyon qiladi.
Léonard  Bemstayn  o ‘z  vaqtida  Baxning  ushbu  asari  haqida 
quyidagi  satrlami  qoldirgan:  “Qaniydi  bu  asarni  mo‘’jizaviy 
qirralarini  ko‘rsatish  imkoni  b o isa  edi!  Ular  cheksiz.  Ularni  ilg‘ab 
tushunishga butun umrni baxshida etsangiz ham kam” .
“Matfey  iztiroblari”  1729-yili  jum a  kuni  avliyo  Foma 
cherkovida  aprel  oyida  ilk  bor  namoyish  qilindi.  Bu  asar 
kompozitorning tiriklik davrida ham yana bir muddat ijro etilib, keyin
74
www.ziyouz.com kutubxonasi


uzoq  vaqtga  kompozitor  nomi  va  uning  asarlari  tinglovchilar 
xotirasidan unutilib ketdi.
Aynan  “Matfey  iztiroblari”  ning sahnaga  qaytishi  bilan  buyuk 
nemis  kompozitori  musiqasining  uyg‘onib  tiklanishi  boshlangani 
bejiz boim agan, albatta. Uyg‘onishga sabab b o igan ikki katta turtki
-  taniqli va mashhur nemis kompozitori Feliks Mendelson tomonidan 
Bax  passionlarini  yangi  davrda,  100  yildan  so‘ng,  1829-yilda  ijro 
etilishi  muhim  sanaga  aylandi.  Bu  konsertlar  orqali  kompozitor 
ijodiga  uyg‘ongan  qiziqish  butun  dunyo  bo'yicha  tarqalib,  hozirgi 
kunga qadar ulug‘ lanib kelmoqda.

Download 6,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   104




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish