R tursunova, G. Tursunova jahon musiqa tarixi


Nan’atkorlardan  tashkil  qilingan  jam oalar  paydo  b o ‘ldi.  Bora-bora



Download 6,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet21/104
Sana11.01.2022
Hajmi6,12 Mb.
#345999
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   104
Bog'liq
Jahon musiqasi tarixi (R. Tursunova)

Nan’atkorlardan  tashkil  qilingan  jam oalar  paydo  b o ‘ldi.  Bora-bora
 
ular orasidagi  farq  keskinlashib bordi.
XVII 
asrda  ikkita skripka va viola da gamba cholg‘ulari uchun 
mo‘ljallangan,  ba’zan  ularga  basso  continuo  (uzluksiz  bas) 
qo'shimcha  kiritilgan 
trio-sonata
  eng  mashhur  janrlardan  biri 
hisoblangan.  Skripkalar  ayrim  hollarda  fleyta  va  goboylarga 
almashingan.  Dastlabki  bosqichda  trio-sonatalaming  tuzilish  shakl- 
shamoyili  turlicha  bo'lgan.  So‘nggi  bosqichda  esa  asosiy  ko‘rinishi 
lasdiqlandi:  vazmin  tantanavor 
muqaddima,
  fugasimon  Allegro 
birinchi qismi,
 kuychan va sekin 
ikkinchi qism
 va an’anaga ko‘ra tez 
ruqsbop 
final.
0 ‘zining tuzilishiga ko‘ra, trio-sonata qadimgi konsert shakliga 
yaqindir.  Biroq  unda  musobaqaviy  kayfiyat  birlamchi  o‘rin  tutadi. 
Agar oddiy konsertda yakkaxon cholg‘u butun orkestrda taqqoslanib 
talqin  etilsa,  bir  necha  guruh  cholg‘ulami 
butun  orkestr  cholg‘ulari  bilan  musobaqa 
qilishi “katta konsert”, ya’ni concerto grosso 
deb atalgan.
Concerto  grosso janrining rivoji  uchun 
iste’dodli  italyan  kompozitori,  dirijyor  va 
skripkachi  Arkandjelo  Korellining  (1653- 
1713)  qo‘shgan ulushi  katta.  Biroq  soncerto 
grosso  uning  ijodiy  bisotida  yagona  janr 
emas.  U ko‘plab trio-sonata, qadimgi sonata shakli ustida ijod qilgan. 
Darhaqiqat,  Korelli  italyan  skripka  maktabining  asoschilaridan  biri 
hisoblanadi, uning ijodi esa XVII-XVIII asrlar bo‘sag‘asidagi musiqa 
sarf atining cho‘qqisini gavdalaydi. Uning an’analarini boshqa buyuk 
italyan  kompozitori  to‘rt  konsertlardan  iborat  turkum  “Yil  fasllari” 
muallifï 
Antonio  Vivaldi
 (1678-1741) davom ettirdi.
Karl 
Galdoni 
o ‘zining 
memuarlarida 
kompozitorning 
zamondoshlari  ta’biri  bilan  aytilgan  “mallasoch  ruhoniy”ni,  o‘z 
vaqtida  uddaburon  va  o‘ta  zehni  o ‘tkir  inson  qilib  gavdalagan. 
Italiyada  skripka  san’ati  va  skripka  uchun  musiqani jadal  rivojlanib 
borishi  tabiiy  omillar  bilan  bog‘liq  boigan.  Bu  avvalo,  italiyada 
kuychan mohirona skripka ijrosi yuqori rutbaga ko‘tarilib, lceyin asta- 
sekin qadimgi davr cholg‘usi violani surib chiqaradi. Mashhur italyan 
skripka  ustalarining  faoliyati  ham  skripka  cholg‘usini  keng
41
www.ziyouz.com kutubxonasi


tarqalishiga zamin  yaratib  berdi.  Xususan,  XVII  asr  o ‘rtalari  XVIII 
boshlarida  Kremonada  buyuk  skripka  ustasi  -  
Antonio  Stradivari
  j 
(1644-1737)
 yashab ijod qilgan.  Skripkadan tashqari, u ko‘plab turli 
xil  torli  cholg‘ulami  yasab  keldi  va  bugunda  bu  sozlar  san’at 
namunasini  noyob  yodgorliklariga  aylangan.  Stradivari  italyan 
skripka  maktabi  ustalari  hamda  ustozi 
Nikolo  Amati  (1596-1684)
 
an’analarini  davom  ettirgan.  Stradivarining  zamondoshi 
Djuzeppe
 
Gvarneri  (1698-1744)
  ham  italyan  ustalari  maktabining  an’analari 
qudratiga o ‘zining katta ulushini qo‘shgan.

Download 6,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   104




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish