R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

kabi yuzlab s o ‘z soddalashgan
yasam a so ‘z — leksem a. S o ‘z birikm alarining sintaktik qolipdan
uzilish holati sifatid a 
(boshning og‘rig i 
— 
[boshog'riq],
 
belning bog‘i
— 
[belbog*])
m isollarin i k o ‘rsatish m u m k in .
Tublashgan leksem a 
shunday lek sem alash gan yasam a so‘zki,
ularning yasalish in i, 
tarkibini e tim o lo g ik m a’lum otsiz 
aniqlab
b o im a y d i. M asalan, [sin] fe iin in g o ‘z a g i [sí], 
[tingla]
fe iin in g
o'za g i 
\ding], [to ‘q[
s o ‘zi o'zagin in g 
[to 1]
ekanligini til tarixi
b o ‘yich a chuqur m a iu m o tg a ega b o ‘lm asd an bilib b o im a y d i.
D em ak, m a ’Ium bo'ladiki, tilda leksem a yasash hodisasi
y o ‘q. Balki yasa m a so ‘zn in g, nutqiy 
hosilaning lisoniylashuvi,
leksem alashuvi m avjud.
Sem enia va uning tark íb iy qism lari
N arsa shakl va m azm un yaxlitligid an iborat dialektik butunlik
b o ig a n lig i kabi 
lek sem a ham tashqi v a ichki jihatdan tashkil
topadi. L eksem aning tashqi q o b ig ‘i 
nomem a
deb ataladi. 
Nomema
deganda leksem aning rnoddiy tom on in i tashkil etgan fonem alar
hosilasi - nutq tovushlari nazarda tu tila d i. M asalan, 
[kitob]
95

---

lek sem asin in g tashqi to m o n i k + i+ t + o + b tovushlar yig'indisi. Shu
o ‘rinda bir narsaga aloh id a e’tibor qilish lozim . M a’lum ki, lison iy
birlik m o d d iy lik d a n x oli deya talqin qilinadi. Shunga k o ‘ra,