R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

um um iy atam asi ostida birlashtiriladigan s o ‘zIarning
a lo h id a
b elg ila ri 
mavjudki, 
ular 
shu 
belgisi bilan 
m ustaqil,
y o r d a m c h i 
s o ‘zdan, shuningd ek , yoxud q o ‘shm a gapdan farq
q ilad i. B u la r quyidagikr:
1) m u sta q il holda gap b o ‘la olish;
2) g a p tarkibida shu gapning biror b o ‘lagi bilan sintaktik
aloq aga k irish a olmaslik;
3) o ‘z ig a x o s g ‘ayrioddiy m a ’noga ega b o ‘lish;
4) b o g ‘lamalar bilan birika olm asligi v a shuning u ch u n m ayl,
z a m o n , sh a .x s/so n shakllariga ega em aslik.
S o ‘z - g a p sirasiga shu t o ‘rt asosiy belgi bilaa bir majm uaga
b ir la sh u v c h i birliklar kiradi 
(bu 
tipdagi birliklar kirish 
so ‘z
v a zifa sid a h a m keladi, lek in ularning substansial belgisi — so ‘z-gap
b o ‘lib k e lis h ). Quyida ularning har biri a loh id a-aloh id a k o ‘rib
o ‘tiladi.
1. 
M u sta q il holda alohida gap b o‘la olish 
belgisi. Bu belgi 4 -
b elgi bilan cham barchas b o g ‘langan. 0 ‘zbek liso n íy tizim i gapda
m a ’lu m
b i r
axborotni 
tashuvchi 
tasdiq/inkor, 
m a y l/za m o n ,
s h a x s /s o n m a ’n o va m unosabatini ifod alovch i tarkíbiy qism zarur
b o ‘lish in i ta la b qiladi. S o ‘z - gapda bunday tarkibiy q ism n i a loh id a-
280

---

alohida 
ajratish 
m u m k in
em as. 
L ekin 
k esim lik
m a’no 
va
rnunosabati so'z-gap n in g o ‘z id a m ujassam lashgan va ularning ic h k i