R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I



Download 14,45 Mb.
Pdf ko'rish
bet417/604
Sana28.06.2022
Hajmi14,45 Mb.
#716478
1   ...   413   414   415   416   417   418   419   420   ...   604
Bog'liq
61aeea691dd978.69736170

etilgan . B u n i 
quyidagi o d d iy
qiyosda ko‘rish m u m k in (2 6 -ja d v a l):
2 6-jad val
t
-dek], [-day]
( q o ‘sh im ch a -
sim on ko‘m akchi)
[ka b i], [singari], [yanglig
1
( s o f k o ‘m a k c h i)
1. 
Oydek go ‘zal 
qiz.
l.Tog'dek yuksak.
3.Lochinday dadil.
A.Ilgarigidek 
qadrdon
bo ‘lib ketishgan.
5. Gu ¡day ochilib menga bir
bor qaramaysiz-
O y kabi go ‘z a l qiz.
Tog ‘ kabi yuksak.
Lochin singari dadil.
Ilgarigi 
k a b i 
qadrdon 
b o ‘lib
ketishgan.
G u l yanglig
‘ 
ochilib bizga bir bor
qaram aysiz.
Oddiy m an tiq
\-dek
], 
[-day]
 
q o ‘sh im c h a si 
[kabi]
( [
singari],
[yanglig1], [misol], [misoli])
s o f k o ‘m a k c h isig a sin o n im ek a n lig in i,
[-dek], [-day]
 
q o ‘shim chasida s o ‘z y a sa sh xususiyati y o 'q lig in i
k o ‘rsatib turibdi.
[-dek], [-day]
 
q o ‘sh im c h a sh a k lid a g i k o ‘m akchi h a m ish a
o ‘zidan oldingi 
s o ‘zga 
q o ‘s h ib y o z ila d i va urg‘uli b o ‘ladi,
ko'pincha b ir-b irin i alm ashtira o la d i. U la r b itta k o 'm a k c h in in g ikki
ko'rinishi.
[-dek], [-day]
 
k o ‘m a k c h i- q o ‘s h im c h a s i o ‘zin in g eski a d a b iy
o ‘zbek tilida k e n g
q o ‘llangan 
[-dayin ]
k o ‘ rinishiga ham e g a . Bu
ko'rinish hozir, a s o s a n , k o ‘ta r in k i uslubda, s h e ’riyatda q o ‘llan ilad i:
1. 
Oydayin ruxsoringga zoru intizorman o'zim. 2. Zihi sarv ustida
yuzung 
qamardayin, 
Qani bir shoxi gul sen siymbardayin.
(«M u h ab b atn om a»).
[-day]
k o 'm a k c h isi 
[shunday], [bunday], [qanday], [unday],
[allaqanday]
 
k a b i 
olm osh ; 
\j inday], 
[qittay], 
[arziguday],
[aytganday], [jojabirday], [o'lguday], [davangirday
] kabi ravish
tarkibida yaxlitlan ib , qotib, o ‘z a k d a n ajralm aydigan b o ‘lib q o lg a n .
[Qadar], [dovur]
 
k o 'm a k c h isi h o k im b o ‘lakka to b e la n is h
m uncsabatini y u za g a chiqarar e k a n , b u n d a o ‘rin, payt m a’ n o s in i
ifodalaydi. 
[Qadar]
k o ‘m a k ch isi [-ga] 
q o ‘ sh im ch ali ot va o lm o s h
271


bilan 
q o ‘llanib, 
«chegara», 
«nihoya» m a ’n osin i 
bildiradi:
Tantanali yig'ilish bosklangunga 
qadar askiya, o'yin-kulgi davom
etdi.
(O y b .). f
Qadar\ga
m a’n odosh 
q o'sh im ch asim on ko'm akchi
sifatida 
[-cha]
 
q o ‘shim chasining t o ‘g ‘ri kelishi ilm iy adabiyotlarda
qayd etilg a n : 
Mehmonlar kechga qadar o'tirishdi - Mehmonlar
kechgacha o ‘tirishdi.
[Orqali]
k o ‘m akchisi harakatning biror vosita bilan bajarilishini
bildiradi: 
A n var o ‘z istiqbo/ini yolg ‘iz muhabbat orqali ko ‘rar edi.
(A .Q o d .). 
[Bilan]
 
va 
[orqali]
 
k o ‘m akchilari vosita m a’nosini
a n g îa tish g a
k o ‘ra 
m a’nodoshlik 
hosil 
qiladi. 
A m m o
bu
m a ’n o d o s h lik n ia ’Ium kontekstdagina voq elan ad i. O ’rin m a’nosini
ifod alagan o tla r bilan birikkanda 
[bilan]
va 
[orqali]
ko‘makchilari
sin o n im b o 'la d i: 
Katta y o ‘l orqali yurib borib chapga burildik -
Katta y o ‘l bilan yurib borib chapga burildik.
Agar ko'm akchi
b o sh q a ra y o tg a n ot o'rin m a’nosini ifodalam asa, bu k o ‘makchilar
m a’n o d o s h lik kasb etm aydi. C h u n o n ch i, 
Yigitga deraza orqali
to ‘yib-to ‘y ib qarashga zor bo ‘lsa-da,...
(O yb.).
[5c/v] 
k o ‘m akchisi 
harakatning y o ‘naitirilgan 
o ‘ rni, 
payti
m a ’n o sin i an glatad i: 
Hirot sari yurdik.
(O yb.). 
Ko'krak og‘rig‘itn
borgan s a r i baîtar bo‘lyapti.
(O yb.). [Sön] ko'm akchisi o ‘ rin,
to m o n , 
p a y t m a ’nosini bildirganda 

Download 14,45 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   413   414   415   416   417   418   419   420   ...   604




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish