R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

({kitob[, [olma], [eskik])
yoki xayoliy ([¿evg/], 
[ishq],
[shirinlik]),
um u m iy va yakka narsani ifodalashi em as, balki belgi,
sifat m a’n o sin in g qay usulda talqin etilish i ham.
224

---

O l 
birlik s h a k ld a bir turdagi p red m etla r n in g o ‘z in i (
yakka ot)
yok i predmet t o ‘d a s in i 
(Jamlovchi ot)
b ild irish iga k o ‘ra hara
farqlanadi.
Yakka va ja m lo v c lii o t. 
Bir tu r d a g i 
p red m etn in g
o'zini
bildiruvchi ot yak k a ot d e y ila d i: 
[kitob],
[
uy\, \daraxt].
Jam lovchi
ot birlik shaklda h a m p r e d m e tla r m a jm u in i anglatadi: 
[armiya],
[ko‘pchilik\, [xalq\.
Lekir» b u n d ay o t s e m a n t ik k o ‘p lik d a b o ‘lsa-da,
gram m atik birlikda d e y i l a d i .
O t d e riva tsiya si
O tlarik k i xil — 
affiksatsiya
va 
kompozitsiya
u su li bilan yasaladi.
Sh u n ga im ivofiq, o t y a s a s h n in g a ffik sa l va k o m p o z itsio n qolipi
mavjud. Eu q olip h a m o ‘ z o ‘rnida u n u m li, u n u m siz; m ahsuldor va
kam m ahsul turga b o M in a d i.
Ot yasovchi q o l i p n i n g aksariyati k o ‘p m a ’n o li. Q u yid a ularni
k o ‘rib o ‘tam iz.
[-chi]
affiksli 
[ o t
+
- c h i
= / )
asosdan anglashilgan narsa bilan 
bog‘liq
kasb, 
m u ta x a s s is lik
bilan 
shug‘ ulla n u vch i 
shaxs oti;
2) 
asosdan ang la sh ilg a n is h /h a ra k a t/h o d is a bilan shug‘ ullanuvchi 
shaxs 
oti; 
3)
a s o s d a n
a nglash ilgan 
is h -h a ra k a t, 
faoliyatda 
qatnashuvchi shaxs o ti; 
4)
is h -fa o liy a td a b iro r o q im , m aslak va 
sh.k. ta ra fd o ri, s h u la r g a inansub bo‘ lgan shaxsni b ild iru vch i ot; 
5) asosdan a n g la s h ilg a n hodisani, is h -h a ra k a tn i bajarish odati 
ku ch li be‘lgan s h a x s n i Ijild ir u v c h i o t ]