R. S. Amriddinova mehmonxona servis xizmati

2. Mehmonxona biznesini kompyuterlashtirish 
Mehmonxonani kompyuterlashtirish:
•
boshqaruv tizimining samaradorligini oshirish; 
•
mehmonlar va ularning shaxsiy mol-mulki, shuningdek mehmonxona 
mol-mulkining xavfsizligini oshirish; 
•
mehmonxonaning mijozlari doirasini kengaytirish va bir qancha 
marketing vazifalarini hal qilish;
•
mehmonxona qo‘shimcha xizmatlari taklifining kengayishi bilan 
bog‘liq daromadlarni ko‘paytirish imkonini beradi. 
Yuqorida zikr etilgan vazifalar hozirda har qanday mehmonxona uchun 
– uning nomerlari miqdori, toifasi va joylashgan yeridan qat’i nazar, 
dolzarb ahamiyatga ega. 
Agar mehmonxonaning nomerlari va xizmat xonalari elektron qulflar 
bilan jihozlangan bo‘lsa, kompyuter yordamida ularni yagona tarmoqqa 
birlashtirish mumkin. Bu tarmoq ham bir qancha qo‘shimcha vazifalarni 
bajaradi:
•
markaziy pultdan berilgan komanda bo‘yicha nomerni blokirovka 
qilish, bir yoki bir nechta nomerni ochish; 
•
nomerga ruxsatsiz kirishga harakat qilingan taqdirda trevoga signalini 
olish; 
•
eshikning holati (ochiq
/
berk, qaysi kalit bilan ) haqida axborot olish;
•
nomerda mehmon bor-yo‘qligi haqida axborot olish. Ammo bu 
funksiya ayrim mamlakatlarda taqiqlangan, chunki mehmonning 
shaxsiy hayotiga aralashish hisoblanadi. 
3. Mehmonxonani boshqarish kompyuter tizimlari
Mehmonxona majmuini markazlashtirilgan tartibda boshqarish 
kompyuter tizimlari hatto yirik mehmonxona faoliyatini ham ko‘p vaqt va 
kuch sarflamasdan muvofiqlashtirish imkonini beradi. Tizim quyidagi 
vazifalarni hal qiladi:
•
biznes-jarayonlarni oqilonalashtirish, qog‘ozli hujjat aylanishi hajmini 
kamaytirish; 
•
xizmatlar va xodimlar faoliyati ustidan nazoratni kuchaytirish; 
156

---

•
mehmonlarga xizmat ko‘rsatish sifatini yaxshilash;
•
operatsion harajatlarni oqilonalashtirish;
•
statistik va analitik funksiyalar.
Professional tizimlar zamirida ko‘plab mehmonxonalarning 
muvaffaqiyatli ish tajribasi yotadi. Bu tajriba yildan yilga oshib bormoqda 
va yangi professional ishlovlarda takomillashtirilmoqda. Hozirgi vaqtda 
avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimini tanlashda mehmonxonalar diqqatiga 
sazovor bo‘lgan bir nechta professional ishlovlar mavjud. 
Mehmonxona xo‘jaliklarini avtomatlashtirish kompleks tizimlari 
ko‘pligiga qaramay, bunday tizimlarni tuzishning asosiy prinsiplari ancha 
o‘xshash. 
Barcha tizimlar mehmonxonaning asosiy xizmatlari, chunonchi: 
nomerlar fondi, ma’muriy, tijorat, muhandislik, umumiy ovqatlanish 
xizmatlari faoliyatini avtomatlashtiruvchi dasturlar paketidan tashkil 
topadi. Dasturlarning o‘zi funksional prinsipga ko‘ra tuzilgan. 
Masalan, nomerlar fondini boshqarish xizmati (Front office)ni 
avtomatlashtirish dasturi nomerlar fondini boshqarish, rezervlash, bronlash, 
mehmonlarni ro‘yxatga olish, joylashtirish, yashash va ko‘rsatilgan 
xizmatlar bahosini avtomatik tarzda yozish yo‘li bilan mehmonlarning 
hisobvaraqlarini yuritishni ta’minlash imkonini beradi. 
Restoranlar, barlar hamda umumiy ovqatlanishning boshqa 
bo‘limlarida mijozlarga xizmatlar ko‘rsatish va ular bilan hisob-kitob 
qilishni avtomatlashtirishga mo‘ljallangan dastur quyidagi vazifalarni 
bajaradi: mehmonlarning ovqatlanishi va zallarning yuklanishini 
boshqarish dasturlarini yuritish, omborda va ishlab chiqarishda oziq-ovqat 
mahsulotlari mavjudligini kuzatish, oziq-ovqat omboriga talabnomalarni 
rasmiylashtirish, ishlab chiqarish oziq-ovqat mahsulotlarining harakatini 
hisobga olish va nazorat qilish, taomlar va menyuni kalkulyatsiya qilish. 
Tizimlarning servis modullari hujjatlar va xatlarni tayyorlash va chop 
etish, operatsion, statistik va moliyaviy hisobotlar tuzishga mo‘ljallangan. 
Kichik mehmonxonalarda asosan Front offise ni avtomatlashtirish uchun 
mo‘ljallangan soddalashtirilgan tizimlar qo‘llaniladi. quyida shunday 
tizimlarning ayrimlarini ko‘rib chiqamiz.