R. I. Toshmuhamedov

chaga - olm a, nok, behi, do'lana, chetan kabi turkum vakillari m isol bo'ladi
(54-rasm ).
4. Olxo'ridoshlar oilachasi (Prunoideae). Bu oilacha vakillari daraxt va buta
o'simliklari bo'lib, barglari oddiy, gul o'm i biroz botiq, mevabarglari bitta. Gul
formulasi Ca(5)Co5 A_ G,. Mevasi - danak (quraq yoki ho'l). Bu oilachaning gilos
(Cerasus), o'rik (Armeniaca), shaftoli (Persica), bodom (Amygdalus) kabi turkum
vakillari keng tarqalgan bo'lib, bog'dorchilikda katta ahamiyatga ega (55-rasm).
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

53-rasm. Itburun (Rosa canina):
A - g ‘uncha; В - gul; D - gulning bo‘yiga kesigi; E - mevaning bo‘yiga kesigi; F - gul 
kosachabarg; G - gul diagrammasi; H - changchi; I - tuguncha; J - na’matak novdasi.
Topshiriqlar
1. Har bir oilachaga mansub bo‘lgan turkum vakillarini diqqat bilan o ‘rganib,
ularga botanik ta’rif bering.
2. 0 ‘rganilayotgan turkum vakillarining barg, gul va gul qismlarini, mevalarini
o ‘rganib, chizib olish.
3. Aniqlagichlar yordamida o ‘simliklami aniqlash (sistematik belgilar asosida).
Ish tartibi
Oila vakillarining gullarini o ‘rganish vaqtida turlicha shakllardagi qabariq yassi
va botiq gul o ‘m iga ega ekanligiga e ’tibor bering. Qabariq va yassi gul o ‘m iga ega
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

54-rasm. Nok (Purus commu­
nis):
A - gulning bo‘yiga kesimi; 
В - gul diagrammasi; D - mevali 
novda; E - mevaning bo‘yiga kesimi.
55-rasm. Shaftoli (Persica vulgaris):
A - gulning bo‘yiga kesigi; В - gul dia­
grammasi; D -- mevali novda; E - mevaning 
bo‘yiga kesigi; F - danak (endokarp, ichida 
urug1 bilan).