R. I. Toshmuhamedov

6. Takomillashmagan zamburug‘lar (Fungi imperfecti).
8-mavzu. XITRIDIOMITSETSIMONLAR VA
OOMITSETSIMONLAR SINFI VAKILLARI BILAN TANISHISH
(Olpidium brassicae va Phytophitora intestans)
1-ish. Kerakli materiallar: 
«Ildiz qorayishi» kasalligi bilan zararlangan karam
ko‘chati, gerbariy, tayyor preparatlar.
Umumiy tushuncha
Olpidium vegetativ tanasi ozuqa beradigan o‘simlik hujayrasi ichida yalang‘och
protoplazma shaklida bo‘ladi, mitseliy hosil qilmaydi. Olpidiumning bu turi karam
ko‘chatining ildiz bo‘ynini shikastlaydi. Kasallangan karam ko‘chatining ildizi va
gipokotilning bir qismi qurib, qora tusga kirib burishib qoladi (19-rasm).
19-rasm. Olpidium (Olpidium brassicae)
A - olpidium bilan kasallangan karam k o ‘chati; В - ildizbo‘g ‘zi hujayrasidagi (1) 
plazmodiy va (2) sistalar; D — ildizbo‘g ‘zi hujayrasidagi zoosporangiy; E — zoospo­
ralar.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Zararlangan ildiz hujayralari ichida joylashgan yumaloq shakldagi zoospo-
rangiyda bir xivchinli zoosporalar shakllanib, tashqariga chiqadi va yangi boshqa
o‘simliklaming kasallanishiga sababchi bo‘ladi.
Topshiriqlar
1. Olpidiumning tuzilishi va ko‘payishini o‘rganish.
2. Zararlangan karam ko‘chatining ichki tuzilishi bilan tanishib, chizib olish.
Ish tartibi
Spirtda fiksirlangan, olpidium kasalligi bilan zararlangan karam ko‘chati va ger-
bariysi diqqat bilan o‘rganiladi. Olpidium plazmodiysining hujayra ichidagi holati
tayyorlangan kesmadan yoki doimiy preparat yordamida kuzatiladi. Ildiz hujayrasi­
ning ma’lum joylarida olpidium tallomini plazmodiy shaklida kuzatish mumkin.
Ulardan zoosporangiyalar hosil bo‘lishini kuzating. Jinsiy jarayoni izogamiya