R. I. Nurimbetov, S. I. Ahmedov ishlab chiqarish

qaror
loyihalarini ko'rib chiqish bosqichlarining cho'zilishi, so'rovlarga
o'z vaqtida javob bermaslik hollari juda ko'p uchraydi. Bu qaror
qabul qilish jarayonining alohida operatsiyalarini bajarish vaqtining
cho'zilishiga olib keladi.
Har bir qaror qaysi pog'ona rahbariyatning vakolatlariga tegishli
bo'lsa, o'sha rahbariyat miqyosida qabul qilinishi lozim.
Boshqaruv qarorlarini qabul qilishda tavakkallami baholash
masalasi asosan bozor iqtisodiyoti sharoitida juda muhim va dolzarb

---

hisoblanadi. Ko‘pgina tadqiqotchilar loyiha bo‘yicha diskontning
individual stavkasini hisoblash asosida tavakkal va inflyatsiya
omillarini hisobga olishni tavsiya etishadi. Diskontlashning individual
stavkasini baholash uchun ikkita muqobil usullami qo'llashga
asoslangan xorijiy tajriba qo'llaniladi: kapital aktivlar bahosi (kapital
aktivlami baholash modeli) va diskont stavkasini kumulyativ qurish.
Lekin ushbu usullar tavakkal qilish omillarini va inflyatsiyani aniq
hisobga olish mumkin bo'lgan barqaror bozor iqtisodiyoti sharoitida
ma’quldir. Menejer uchun bunday aniq usullardan foydalanish uchun
moliyachi-analitik mutaxassislar zarur bo'ladi. Bizning amaliyotimiz
uchun nisbatan oddiy bo'lgan tavakkalni va inflyatsiyani hisobga
oladigan usullar ma’qul.
Loyihalami baholashda bir muncha muhim bo'lgan investitsion
tavakkallar va noaniqliklaming quyidagi turlari mavjud:
- iqtisodiy qonunchilikning nobarqarorligi, joriy iqtisodiy va-
ziyat, investitsiyalash sharoiti va foydadan foydalanish bilan
bog'liq bo'lgan tavakkalchilik;
- tashqi iqtisodiy tavakkal (savdo va yetkazib berishning chega-
ralanishi, chegaraning yopilish ehtimolligi va h. k. lar);