R. I. G im u s h, F. M. M a t m u r o d o V



Download 4,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet58/86
Sana20.07.2022
Hajmi4,17 Mb.
#825606
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   86
Bog'liq
Innovatsion menejment. Gimush R.I.

Nazorat savollari
1. Innovatsiya faoliyatining obyektlariga n im alar kiradi?
2. Innovatsiya loyihalari tanlovini qanday tashkil qilish talab etiladi?
3. Q anday loyihalarga im tiyozli k re d itlar ajratiladi?
4. D a stu rn i am alga oshirish va in nov atsiy a lo yihalarin i hissado rlik 
asosida m oliyalashtirish qaysi y o ‘sinda am alga oshiriladi?
5. Innovatsiya loyihalarini bajarilishining m o nitoring i, ekspertizasi va 
m uvofiqlashtirish tartibi qanday?
6. Loyihani bajarilishi natijalari nim alard an iborat b o ‘ladi?
95


4-bob. ILMIY VA ISHLAB CHIQARISH
KORXONALARINING NAZAR IY YA AMALIY
INNOVATSIYA FAOLIYATI
4.1. TEXNOLOGIK CHEGARA VA P. ROMER MODELI
Reja:
7. 
Texnologik chegara va sinish hamda yangilik diffuziyasi.
2. Ilmiy texnologik taraqqiyot va P. Romer modeli.
Tayanch iboralar: texnologik chegara, yangilik diffuziyasi, perla egri
chizig ‘i, neoklassik model.
4 .1 .1 . Texnologik chegara va sinish hamda yangilik diffuziyasi
Texnologik chegara va sinish.
Texnologiya param etrlarining yaxshilanishi 
m uayyan chegaraga ega. M azkur chegaralar texnologiya rivojlanishi ja ra ­
yonida, shuningdek, uning m ukam m allashuviga sarflangan xarajatlarga 
b o g iiq b o ‘lgan texnik xarakteristikada n am o yon b o ‘ladi. B ular texnologik 
chegara deyiladi (4.1-chizm a).
Shuni t a ’kidlab o ‘tish kerakki, sarm oya ajratish b ir q ato r faktorlarga 
ham bog'liqdir. E rtam i-kech ushbu potensial sarflanib b o ‘ladi.
N atijalar
Xarajatlar (vaqt)
4.1-chizma. S ко ‘hnishdagi egri chiziq.
96


Bu kab i k a m a y ish S — sh ak ld ag i egri c h iz iq o rq a li t a ’rifd a n a d i. 
(S — shakldagi egri chiziqlar G em perjtsa egri chiziq, P erla egri chizig‘i va 
boshqa egri chiziqlarni o ‘z ichiga olgan m atem atik funksiyalar oilasining 
um um iy no m idir.
S shakldagi egri chiziqning m ohiyati shundaki, yangilik yaratishning 
birinchi bosqichida sarflangan xarajatlar past natija beradi. Bu degani natija 
o ‘sishi yuqori em as va natija degan m azkur yangiliknig turli xil xaraktiris- 
tikalari tushuniladi. S o 'n g natija o'sishining ildamliligi so dir b o ‘ladi, so'ngra 
esa tushum ning arogressiv susayishi o ‘rin oladi. Jadal o ‘sish bosqichi, xara- 
jatlar (a) va (s) nuqtalar oralig‘idajoylashganligi bilan m ostu shad i, boshqacha 
qilib aytganda invistitsion xarajatlar ko‘p, lekin tushum i h am seziladi.
Y uqori b osqichda investitsiyalar nisbatan past natija b o ‘ladi. U la r av- 
v alam bor tex nologik jarayonlarning shakllanishiga, m odifikatsiyalanayot- 
gan innovatsiyalar reklam asi va ularni am alga oshirishga y o ‘naltiriladi.
Jarayon pasayish bosqichidam i yoki yo‘qm i, buni aniqlash uch un yana 
b ir b o r S shaklidagi egri chiziqlarga e ’tib o r berish kerak, b u n d a m azku r 
texnologiyaning egri chiziqlari bilan uni alm ashtiruvchi, unga raqibdosh 
b o ‘lgan texnologiya egri chizig'ini taqqoslab ko ‘rish kerak. Ikki S shakldagi 
egri chiziqlar o ‘rtasidagi tafovut texnologik t o ‘xtash b o ‘ladi. Texnologik 
t o ‘xtash (tanaffus) — bu o ‘rindosh va o ‘rin egallovchi texnologiyalar para- 
m etrlari o ‘rtasidagi m asofa, buni oqsoqlanayotgan texnologiyaning rivojla- 
nishiga sarflanayotgan xarajatlar ko'payishi natijasida qisqartirib b o ‘lmaydi.
Shuni t a ’kidlash kerakki, qoidaga k o ‘ra, h a r biri o ‘z egri ch izig ‘i bilan 
xususiyatlanayotgan, bir q ato r raqib texnologiyalar m avjud. B ular 3—4 yoki 
u n d an o rtiq ro q b o ‘lishi m um kin, b u n d a biri o 'z in i h im o ya qiladi, ikkin- 
chisi esa hu ju m qiladi.
M asala shu ndaki, texnologik to 'x tatish n i o ‘z vaqtida aniqlash va in - 
vestitsiyalarni I texnologiya ishlab chiqarishidan II texnologiya ishlab chiqa- 
rishiga o ‘zgartirish (y o‘naltirish) (4.2-chizm a).

Download 4,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   86




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish