R e j a : xfx fani o’qitilisqidan maqsad

manbaaga ko’ra): 

1. Ijtimoiy-siyosiy (ijtimoiy-biologik) xarakterli. 

2. Xarbiy xarakterli FV  

B) FV qaerda sodir bo’lganiga ko’ra : 

1. Ishlab chiqarishdagi FV 

2. Transportda sodir bo‘lgan FV  

3. Qurilishdagi FV  

4. Qishloq   xo‘jaligidagi  FV va boshqa FV  

V) Sodir  bo’lish  vaqtiga  ko’ra  FV lar : 

1. To‘satdan sodir bo‘ladigan FV lar 

2. Sekin keluvchi (sodir bo‘luvchi) FV lar. 

 

---

FUQAROLARNI   FAVQULODDA  VAZIYaT   HAQIDA OGOHLANTIRISh: 

 

Fuqarolarni muhofaza qilishning  uslublari  quyidagilardan  iborat: 

1) 

Fuqarolarni xavfli  vaziyat  xususida o‘z  vaqtida  ogoqlantirish; 

2) 

Radiasiyaga  va  va  kimyoviy  ta'sirlarga qarshi (RQ va KTQ) omillari; 

3) 

Himoya  inshootlari bilan ta'minlash va saqlash; 

4) 

Evakuasiya    qilish  (xavfli  xududdan      vaqtinchalik    yoki    butunlay  

uzoqlashtirish); 

5) 

Shaxsiy  himoya  vositalaridan  foydalanish. 

Favqulodda    vaziyatlarda  fuqarolarni  himoya    qilishning    xar    tomonlama  

omillaridan  aloxida  o‘rin  tutadigan uslub-bu  fuqarolarni o‘z  vaqtida 

o  g  o  x  l  n  t  i  r  i  sh      xisoblanadi.  Ogoqlantirish    radio,  televizor,  uyali  aloqa  

vositalari  orqali  amalga    oshiriladi.  Bunda  fuqarolarni    ogoxlantirishdan    oldin 

sirena, ishlab chiqarish korxonalari gudogi , tansport  vositalarining   signallari  va 

boshqa    belgilar    orqali  ogoh    etiladi.  Ya'ni    bu    belgilar    "DIQQAT  

XAMMAGA!"    degan    ma'noni    anglatadi.Shu  belgilarni  eshitgan  xar  bir  fuqaro  

radio,  televizorlarini  qo‘yishlari  zarur.Xar  bir  ofat  yuz  berganda  ,  ularni 

fuqarolarga xamda xalq  xo‘jaligiga  ko‘rsatadigan  ta'sir  xususiyatlarini  xisobga 

olgan  holda  ogoxlantirish matnlari tuzib  chiqiladi. 

Masalan:  A)  "DIQQAT!    Fuqaro  muhofazasi    shtabidan    gapiramiz,  Fuqarolar  ! 

Chirchik      kimyo    korxonasida    odamga    kuchli    ta'sir    etuvchi  zaxarli    modda 

(KTZM) – ammiakni  to‘kilishi  oqibatida  avariya sodir  bo‘ldi. Zaxarlangan havo 

Toshkent    shaxari      xarakatlanmoqda.  Kimyoviy    zaxarlanish    zonasiga  yaqin 

joylashgan    korxonalar    va  aholi    yashaydigan    mahalla  ,  kvartallar,    nomlari 

ko‘rsatilgan    holda    ishchi    xizmatchilar  ,fuqarolar    o‘z    uylari    va    ish  joylarini 

xavfsiz    xolatda    qoldirishlari  (gaz,  suv  ,elektrni    o‘chirishlari  )  va  Toshkentga 

evakuasiyaga  tayyorlansinlar.  Kimyo    korxonasidan    uzoqdagi    korxonalar, 

mahallalardagi    (nomlari  ko‘rsatiladi)  yashovchilar    o‘z    ish    joylarida  ,  uylarida  

qo‘shimcha    germetiklikni      ta'minlab    saqlanishlari    lozim.  Eshitganlaringizni 

qo‘ni - qo‘shnilarga  ham  etkazing!" 

B) Yer silkinishi  ehtimolida : 

"  Diqqat  Fuqaro  muqofazasi  shtabidan  gapiramiz  Fuqarolar!  Yana    yer  silkinishi 

eqtimoli bor!    Gaz,  suv  ,  elektr  ,yonayotgan  moddalarni o‘chirib, uylarni havfsiz 

qolatda  qoldirib,  eshitgan  ma'lumotlaringizni    qo‘ni-qo‘shnilarga  yetkazing. 

Kerakli narsalarni: kiyim-kechak ,chaxsni tasdiqlouchi  xujjatlarni, oziq-ovqat, suv 

olib  baland    imorat  va  kranlarlardan  uzoqroq    ochiq  maydonlarga  chiqing, 

saqlaning! Yer  silkinishida  yuqori  qavatli  binolarda  bo‘lsangiz,  darxol  eshik, 

---

oyna  ustunlari  tagiga  turib  oling.Tartib  va  osoyishtalik  saqlansin,  Fuqaro 

muqofazasi  yo‘riqnomalariga  e'tiborningizni  qaratng!"