R. D. Dusmuratov buxgalteriya hisobi

«Direct cost» bo‘yicha tuzilgan foyda va zararlar to‘g‘risida hisobot 
10.1-jadval 
№ 
Ko‘rsatkichlar 
Summa 
1 
Mahsulot sotishdan tushum
10 000 
2 
O‘zgaruvchan xarajatlar
7 000 
3 
Marjinal daromad (1-satr – 2-satr)
3 000 
4 
Doimiy xarajatlar
1 000 
5 
Foyda
2 000 
Jadvaldan ko‘rinib turibdiki, mahsulot sotishdan tushum va 
o‘zgaruvchan xarajatlar o‘rtasidagi farq marjinal daromadni tashkil 
etadi.
Doimiy xarajatlar mahsulot tannarxiga qo‘shilmaydi, balki bevosita 
korxona foydasini kamaytiradi.
«Direkt-kosting» tizimi korxona rahbariyati marjinal daromadning 
o‘zgarishi butun korxona bo‘yicha hamda har xil buyumlar bo‘yicha 
e’tibor qaratishga, ya’ni rentabelligi yuqori mahsulotlarni aniqlashga 
yordam beradi.
«Direkt-kosting» tizimining afzalligi shundan iborat-ki, u tannarxni 
faqat o‘zgaruvchan xarajatlardan tashkil topishi xarajatlarni norma-
lashtirish, budjetlashtirish, hisobga olish va nazorat qilishni soddalash-
tiradi. Chunki mahsulotlar tannarxi ancha shaffof, moddalar kesimida 
keltirilgan xarajatlar yaxshiroq nazorat qilinadi.
«Direkt-kosting» tizimi ishlab chiqarishning bozor konyunkturasi 
o‘zgarishiga javoban tez moslashishga imkon yaratadi. Shuningdek, u 
bozor sharoitida korxona boshqaruv tizimining tarkibiy qismiga 
aylanadi.

---

267