R. D. Dusmuratov buxgalteriya hisobi



Download 8,08 Mb.
Pdf ko'rish
bet282/338
Sana18.11.2022
Hajmi8,08 Mb.
#868141
1   ...   278   279   280   281   282   283   284   285   ...   338
Bog'liq
R. D. Dusmuratov buxgalteriya hisobi

17.3.
 
Fransiya maktabining vakillari 
 
XVII asrdan boshlab buxgalterlik ilmining Fransiya maktabi rivojlana 
boshlagan. Fransiya maktabining vakillari italiyalik mualliflar g‘oyalarini 
rivojlantirib, buxgalterlik ilmining taraqqiyotiga ulkan hissa qo‘shganlar.
Shulardan biri M.Van Damm (1606 y.) barcha buxgalteriya yozuvlari 
uchun sirli asos sifatida dastlabki hujjatlarni kiritishni taklif qilgan. Bu 
bizning zamonaviy tasavvurimizdagi buxgalteriya hisobi barpo bo‘lishi 
yo‘lidagi muhim qadam bo‘lgan. Shunday qilib, dastlabki hujjat xo‘jalik 
operatsiyalarini hisobga olish uchun asos hisoblangan. Boshqa bir fransuz 
buxgalteri 
M.Toma 
(1631 
y.) 
xronologik 
yozuv 
tuzilmasini 
takomillashtirgan.


442 
U xronologik jurnalni murakkab yozuvlarni aks ettirish uchun qulay 
qilish maqsadida unga summalar uchun ikkita ustun (xususiy va umumiy) 
kiritgan.
Keyinchalik A.Mendels (1803 y.) va E.Degranj (1802 y.) buxgalterlik 
amaliyotiga xronologik va sistematik yozuvlarni kiritish zarurligini 
asoslagan. A.Mendels xo‘jalik operatsiyalarini ro‘yxatga olish jurnalidagi 
oborotlar yig‘indisining bosh daftardagi debet oborotlar va kredit oborotlar 
yig‘indisiga teng bo‘lishi lozimligini asoslagan.
J.P.Savari zamonaviy buxgalteriya hisobining asosiy tushun-chalaridan 
biri: schotlarning sintetik schotlar va analitik schotlarga; hisob registrlarining 
sintetik va analitik hisob registrlariga bo‘linishini asoslagan. U ikkita 
postulat ishlab chiqqan:
1) barcha analitik schotlar qoldiqlarining yig‘indisi ular qaysi sintetik 
schotga taalluqli bo‘lsa, uning qoldig‘iga teng bo‘lishi kerak; 
2) barcha analitik schotlarning debet va kredit oborotlari summasi ular 
qaysi sintetik schotga taalluqli bo‘lsa, uning debet va kredit oborotiga teng 
bo‘lishi lozim. 
J.B.Dyumarshe hisobchilikning integral shaklini ishlab chiqqan. Uning 
mazmuni shundan iboratki, birinchi darajali har bir schotga debet va kreditga 
ajratish uchun ikkita sinxronistik yozuv jurnali ochilishi lozim. Ushbu shakl 
buxgalteriya hisobining jurnal-order shaklini yaratish uchun katta ahamiyat 
kasb etgan. Bu shakl bo‘yicha schotning debet oboroti kreditlanuvchi 
schotlar ko‘rsatilgan holda vedomost tomonida, kredit oboroti esa 
debetlanuvchi schotlar ko‘rsatilgan holda jurnal-order tomonida aks 
ettiriladi. Shuningdek, J.B.Dyumarshe Buxgalterlar xalqaro gerbining 
asoschisi ham hisoblanadi.
Fransiyalik olimlar Ye.Leote va A.Gilbio schotning uchta: 
hisobchilik,
ijtimoiy va iqtisodiy
funksiyalarini ilgari surgan.

Download 8,08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   278   279   280   281   282   283   284   285   ...   338




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish