R. D. Dusmuratov buxgalteriya hisobi

Ishlab chiqarish-kalkulatsiya bo‘limi
– ishlab chiqarish xarajatlari hisobi yuritiladi, 
mahsulot(ish, xizmat)lar tannarxi kalkulatsiyalanadi va ishlab chiqarish hisobotlari tuziladi. 
Tayyor mahsulot hisobi bo‘limi
-ombordagi tayyor mahsulotlar, tovarlar va realizatsiya jarayoni 
hisobga olinadi. 
Umumiy guruh
– boshqa operatsiyalar hisobi va bosh daftar yuritiladi, moliyaviy hisobot tuziladi. 
Boshqa yordamchi xodimlar
– ta’mirlash va kapital qurilish hisobi, ta’minot-tayyorlov xodimlari 
va boshqalar. 
Buxgalteriyani funksional belgi bo‘yicha tuzilmasi tarkibiga quyidagi hisob guruhlari 
kiradi: 

---

424 
funksional belgisi bo‘yicha tashkil etilgan buxgalteriyaning taxminiy 
tuzilmasi 16.5-rasmda keltirilgan. 
Sanab o‘tilganlardan tashqari agrofirmalarda odatda, idishlarni hisobga 
olish, asosiy vositalar hisobi, hisob-kitob guruhlari bo‘linib, ularda debitorlar 
va kreditorlar bilan hisob-kitoblar, yig‘ma-analitik guruh va boshqalar 
yuritiladi. 
Buxgalteriya korxonaning tarkibiy bo‘linmalari bo‘yicha tashkil 
etilganida har bir tarkibiy bo‘linmada (bo‘linma, bo‘lim, yordamchi xo‘jalik 
va ishlab chiqarishlar va h.k.) buxgalteriya tashkil etiladi. Bu holda, bunday 
buxgalteriyaga katta buxgalterlar tayinlanib, ular o‘z bo‘linmasida hisobni 
tashkil etish bilan mustaqil shug‘ullanadilar. Buxgalteriya apparatini tashkil 
etishning bunday shakli juda katta korxonalarda va ishlab chiqarish 
birlashmalarida qo‘llaniladi. 
Buxgalteriya apparatining ishi korxonaning barcha bo‘limlari faoliyati 
bilan bog‘liq. Buxgalteriya xodimlari ulardan hisobni amalga oshirish uchun 
zarur bo‘ladigan u yoki bu ma’lumotlarni oladilar (16.6-rasm). 
Tarkibiy 
bo‘linmalar 
Bo‘linmalar tomonidan taqdim etiladigan