R ah im ov a sh od iy a shu xr at q I zi ingliz va ozbek till arid a bahuvrining

“juvonmard,  jonfido,  jonkuyar,  jahonbaxsh” 

  so‘zlariga 

to‘xtaladigan  bo‘lsak,  ularning  barchasi  bir  biri  bilan  ma’no  va  mazmun  jihatdan 

uzviy  bo‘gliq  bo‘lib,  o‘zaro  sinonimik  xususiyatlarga  ham  ega,  chunonchi 

“juvonmard”  so‘zi  “(oliyjanob,  mard  kishi,  oliyjanob,  mard)  1.  mard,  botir, 

dovyurak    2.Oliyjanob,  oliyhimmat  hotam”  degani  bo‘lsa,  jonfido  esa  “hayotini 

fido    qiluvchi,  hayotini  bag‘ishlovchi”  demakdir. 

Onam  yeng  shimarib, 

ushatmoqda non. Doimo mehribon, doimo jonfido.(Mirtemir)

 (27) 

Ayni paytda “jonkuyar va jahonbaxsh” qo‘shma so‘zlari ham o‘zlarining bir 

biriga  yaqin  ma’nolariga  egadirlar.  Ulardan  biri“biror  ish,  soha  yoki  kishi  uchun 

jon kuydiruvchi, astoydil g‘ayrat ko‘rsatuvchi; g‘amxo‘r” bo‘lgan insonni aglashda 

yordam  bersa,ikkinchisi  esa    “(jahonni  hadya  qiluvchi)  sahiy,  qo‘li  ochiq”  odam 

xususiyatini  bildiradi.  Misol  uchun,   

Mening      jonkuyarlarim  bor. 

Biz  alohida 

ta’kidlagan  bu  qo‘shma  so‘zlar,  insonga  xos  bo‘lgan  yaxshi  xulq,  fazilatlar  va 

uning boshqalarga qayg‘urish,  ularning tashvishi bilan  yashash kabi  xarakterlarini 

anglatadi  va  ochib  beradi.  Shu  o‘rinda  boshqa  bir  attributiv  qo‘shma  so‘zga 

to‘xtaladigan  bo‘lsak,  “

jinnisang‘i

”.  Bir  ko‘rganda  sang‘imoq  va  jinni  so‘zlari 

orasida bogliqlik  va aloqa  yo‘q, lekin shunga qaramasdan o‘zbek tili o‘zining boy 

va qiziqarli leksikasiga ega  ekanligini o‘z o‘rnida ta’kidlab o‘tish lozim, shu yerda 

bu  so‘zning  ma’nosiga  izoh  bersak:  “nojo‘ya,  ahmoqona  ishlar,  kelishmagan  

qiliqlar  qilib 

yuradigan”  shaxsni  anglatadi.