Р 38 р 38 О. Д. Раҳимов, И. Х. Сиддиқов, М. О. Муродов. Ҳаёт фа

S(

);
-тиклашини ўртача вақти
 – Q; 
-оператив тайѐрлик коэффициенти – 
К
от 
(

). 

---

35 
Хавфсизлик техник воситаларининг бузилиши асосан 
қўққисдан ва бир-бирига боғлиқ бўлмаган ҳолда содир бўлишини 
назарда тутган ҳолда, тизимнинг бузилишсиз ишлаш эҳтимолини 
экспонциал тақсимланиш орқали изоҳланиш мумкин. Бу 
тақсимланиш Пуассон тақсимланишининг хусусий ҳолати 
кўринишига эга бўлиб, қуйидагича ифодаланади: 
Р(

)=е


т
Бу ерда, 
Р(

) –
экспонциаль тақсимланиш параметри (бузи-
лиш интевсивлиги). 
Бузилишсиз ишлаш ўртача вақти, 
Т=1/

;

=1/Т 
Юқорида 
келтирилган 
ифодалар 
қайта 
тикланувчи 
(таъмирланувчи) тизимлар учун ҳам ўринли бўлиб, улар 
қуйидаги кўринишда ѐзилади: 
S
(

б
)=
е
-

б
;

(

б
)=

=
const

=1/Q=1/

Кутиш ва иш бажариш 
режимида ишловчи тикланадиган 
(таъмирланадиган) тизимлар учун ишончлиликнинг комплекс 
кўрсаткичи – оператив тайѐргарлик коэффициенти қуйидагича 
ҳисобланади: 
К
от.к
=
К
г
 * Р(

n
), 
Бу ерда 
К
г
– оператив тайѐрлик коэффициенти, (кутиш режи-
мида ишловчи хавфсизлик воситаларининг бузилишсиз ишлаш 
эҳтимоли); 
Р(

n
)
– тизимнинг барча параметрларини (конструктив, 
техник, технологик, энергетик ва б.) ҳисобга олган ҳолда хавфли 
вазиятларни бартараф этиш эҳтимоли. 
Қайта тикланадиган тизимлар (қурилмалар) узоқ вақт 
мобайнида фойдаланилиши мумкинлигини назарда тутган ҳолда, 
кутиш режими 

дан 

гача бўлган вақт орқали ифодаланади. 
Тизим (қурилма) функционал ишончлилик бўйича