Quyosh elementlari

Quyosh elementlarining tuzilishi va ularni yig‘ish. Quyosh energiyasidan foydalanishning juda ham ko„p usullari mavjud bo„lib, bulardan eng effektivrog„i – nurlanish energiyasini boshqa ko„rinishdagi

• Quyosh elementlarining tuzilishi va ularni yig‘ish. Quyosh energiyasidan foydalanishning juda ham ko„p usullari mavjud bo„lib, bulardan eng effektivrog„i – nurlanish energiyasini boshqa ko„rinishdagi

energiyaga aylantirishda foydali ish koeffitsiyenti eng katta bo„lgan qurilma yarimo„tkazgichli quyosh batareyasi bo„lib hisoblanadi [2]. Quyosh elementlari yorug„lik energiyasini elektr energiyaga aylantirib beradi. Quyosh elementlari to„plami esa Quyosh batareyasini hosil qiladi (1.1.1 – rasm). Xo„sh, Quyosh elementi qanday tuzilgan? Yarimo„tkazgichning elektr o„tkazuvchanligiga begona ta‟sirini eng ko„p qo„llaniladigan, hamda sodda yarimo„tkazgich hisoblangan kremniy yarimo„tkazgich materiali misolida ko„raylik. Hozirgi davrda ishlab chiqarilayotgan va inson ehtiyoji uchun elektr manbai sifatida qo„llanilayotgan Quyosh elementlarining aksariyati kremniy (Si) materialidan tayyorlanmoqda. Bunga asosiy sabab, hozirgi zamon xalq xo„jaligi ehtiyoji uchun ko„p qo„llaniladigan mikroelektron asboblarning asosi kremniyligidir. Ikkinchidan, kremniy elementar yarimo„tkazgich material bo„lib, u yer tarkibining 30 % ga yaqinini tashkil qilishi, hamda texnologiyasining rivojlanganligidadir [7].Bunga xususiy o„tkazuvchanlik deyiladi. Xususiy o„tkazuvchanlikda elektr tokini teng miqdordagi elektronlar va kovaklar tashiydi. Lekin unda juda oz miqdorda aralashma kiritilsa yarimo„tkazgich materialning elektr o„tkazuvchanligini keskin o„zgartirib yuboradi. Sof kremniy kristallidagi har bir atom to„rttadan qo„shni atomlari bilan tashqi valent elektronlari yordamida kovalent yoki atomar bog„lanish hosil qilib birikadi. Buni 1.1.2 – rasmda keltirilgan sodda chizma yordamida tasavvur qilish mumkin. Bunda har bir kremniy atomi o„zlarining elektronga bo„lgan ehtiyojlarini (elektromanfiylik yoki elektronga moyilliklarini) qo„shni atomlar hisobiga qondiradi. Tugunlar orasidagi fazoda birorta ham erkin zaryad tashuvchi (elektron yoki kovak) yo„q. [1] Aytaylik, kremniy kristaliga, ma‟lum bir konsentratsiyada begona kirishma sifatida, Mendeleyev davriy sistemasining III guruh elementlaridan biri, masalan, galliy kiritilgan deylik. Galliy 3 valentli atom bo„lgani sababli uning tashqi, valent,