Quyosh chuchutgichlarining turlari va ularning ustida olib borilgan sinov tadqiqotlari. Parniksimon quyosh suv chuchitkich qurilmalari

«Zamonaviy dunyoda innovatsion tadqiqotlar: Nazariya 
va amaliyot» nomli ilmiy, masofaviy, onlayn konferensiya 
Bug’lanish sirti shaffof sirt orasidagimasofaga bog’liqligini I.V.Blomer 
labaratoriya sharoitida o’rganib chiqgan. Bu masofa 15 dan 40sm masofagacha 
o’zgartirib borilganda qurilma chuchuk suv ishlab chiqarishga ta’sir etishiga 
uning 
burchagiga ko’ra qurilmaning ichki konveksiya ta’siri kamida 2.5-5sm atrofida 
bo’lishi kerak. 
Shunday xulosaga kelinadiki bug’lanish sirti bilan kondensatsiya sirti 
orasidagi masofa, shaffof sirt gorizont bilan qanday burchak ostida qoyilishi 
hamda mnerallashgan suv qatlaminingchuqurligi kabilari bir-biriga bog’liqligi 
issiqlik va massa almashinuvi jarayoni ta’sir ko’rsatar ekan. 
Olimlar fikriga ko’ra qurilmaga solingan mnerallashgan suvning miqdorib 
suv sathining balandligi kamida 3-4sm bo’lishi kerak undan kam mnerallashgan 
suv qatlami qurilmaning ishchi holatiga sezilarli ta’sir qiladi. Agar bu o’lcham 5-
6sm qilib olinsa mnerallashgan suvga tushayotgan Quyosh radiattsiyasi yutiladi 
va 
qurilma tubidan energiya isrof bo’lmaydi. Shunga ko’ra mnerallashgan suv 
qatlami 
10-15sm atrofida olish maqsadga muvofiqdir. 
Quyosh suv chuchitgichlarining ahamiyatli elementlaridan biri Quyosh 
radiatsiyasini o’tkazuvchi shaffof sirt sifatidir. Shafof sirt sifatida 
Respublikamizda 
va boshqa mamlakatlarda shisha va har xil markali plyonkalardan foydalaniladi. 
Bular quyosh radiatsiyasini o’tkazuvchi va kandensattsiyalangan suv 
tomchilarini tutib turishi kabi bir nechita faktorlarga bog’liq. Shaffof sirt sifatida 
shisha 85% atrofida quyosh radiatsiyasini o’tkazadi, 10% ni qaytaradi va 5%i 
qutblanadi. Tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki Quyosh chuchitgichlar va teplitalar 
shaffof sirti sifatida shishani xizmat vaqti cheklanmagan. Keng masshtabda 
shaffof sirt sifatida shishani katta o’lchamda qo’llanilishi maqsadga muvofiq emas. 
Chunki, tashqi ta’sir, shamol ta’siri yoki tashqi atmosfera (kuchli yomg’ir, do’l) 
ta’sirida sinishi, ishlatishga yaroqsiz bo’lib qolishi mumkin. Bunday 
muammolarni hal etishda shishani standard o’lchamda tayyorlash talab etiladi. 
Turkmaniston olimlarining yozgan adabyotlarida shishaning ulchami 
1200x600x3 tartibda bulishi taklif etilgan. Chet mamlakatlarda shisha o’rnida 
shaffof sirt sifatida plyonka ishlatib tadqiqot qilingan. Quyosh chuchitgich 
qurilmalari shaffof sirt sifatida “Dyukon” firmasida ishlab chiqarilgan 0.1mm 
qalinlikdagi tedlar plyonkasitaklif etilgan. Plyonka Quyosh radiatsiyasini 92% 
atrofida o’tkazadi. 4% ini qaytaradi va 4% ini yutadi. O’rtachyaa xizmat vaqti 3 
yildan iborat. Quyosh suv chuchitgich qurilmalariga ko’p hollarda shaffof sirt 

---

` 
90