Quymakorlikning mashinasozlikdagi o‘rni

Pechni ishga tushirish. Pechni ishga tushirish uchun avvalo, o ‘txonasiga tarasha-o‘tin qolab yoqiladi. Keyin ustiga oz-ozdan furma teshiklaridan 600-800 mm. gacha ko‘tarilguncha koks kiritladi (bunga salt kolosha deyiladi). So‘ngra pechga kichikroq bosimda havo haydaladi. Havoni haydash bilan birga salt kolosha ustiga avval m aiu m miqdorda koks, keyin esa (20-45% LK1-LK7) domna cho'yani (chushka), 60-40% cho'yan chiqindilar, 10-25% po'lat chiqindilar, ferro qotishmalar va ohak toshi porsiyalab kiritib boriladida havo bosimi esa normal bosimga yetkaziladi.
Bu sharoitda yonayotgan koks (2C+O₂=2CO) hamda havo azoti va boshqa gazlar pechni yuqori qismiga ko‘tarilib shixta materiallarini qizdira boradi, m a‘lum vaqtdan keyin shixta materiallar suyuqlanib pastga oqa boradi va pechga shixta materiallari kiritib turiladi. Salt kolosha esa sirtidagi yonmagan koks hisobiga o‘z hajmini tiklaydi va ustidagi shixta materiallari ko‘tarib turadi. Bu jarayonda suyuqlanayotgan shixtadagi metall salt kolosha oralig‘idan o‘ta koks hisobiga uglerodga to’yina borib o‘txonada cho‘yan yig‘ila boshlaydi. Shuni qayd etish joizki, bu jarayonda Si, Mn quyadi, S miqdori koks hisobiga 40- 50% ortadi, lekin P miqdori o ‘zgarmaydi. O‘txonada yog‘i!ayotgan suyuq, cho‘yandan har soatda namuna olinib, undagi C, Si, Mn va S miqdorlari spektral analiz qilib boriladi. Qachonkim cho‘yan kutilgan tarkibga kelgach, u pechdan chiqariladi.
Keyingi yillarda vagrankalarining ish unumini oshirish, koksni tejash, cho‘yan hossalarini yaxshilash, havoni zararli chiqindilardan muhofaza qilish maqsadida ajrayotgan gazlarni tozalash apparatlarida tozalash, ularni rekuperator qurilmalarda yoqish, havoni qizdirib pechga haydashdan foydalanish borasida qator ishlar amalga oshirilmoqda.
Quyma olish sexlarida. Kichik konvertorlarda vagrankada olingan suyuq cho‘yan kiritilib, uni yon teshigidagi furmalaridan metall sathiga havo m a‘lum bosimda haydaladi. Konvertorda kechayotgan jarayonda ajralayotgan uglerod (II) oksid gazi havo kislorodi hisobiga to’la yonib, metalini о’ta qizdiriladi. Odatda bunday konvertorlar 0,5-3 t. gacha o ‘ta qizigan po‘lat olish uchun mo‘ljallangani sababli kichik bessemer konvertorlar deyiladi. Bu konvertorlarning ish unumi yuqori, biroq bunda cho‘yandagi S va P dan qutilib bo'lmaydi.