Quv ishlari bo`yicha direktor o`rinbosari

Ishlab chiqarishdagi iqtisodiy samaradorlik 0 ‘zbekiston sanoat korxonalari va b u tu n xalq xo'jaligining ishlab chiqarish faoliyati samaradorligi bir qancha iqtisodiy k o ‘rsatkichlarni tahlil qilish asosida aniqlanishi mumkin. Bu masala hozir faqat mikroiqtisodiyot darajasida ko 'rib chiqiladi. U la rn in g eng m u h im la ri q uw a t yoki m ah su lo t birligiga to ‘g ‘ri keladigan kapital qo'yilmasi miqdori, mahsulot tannarxi, q o 'shimchak ap ita l x a r a ja tlam in g q o p la n ish m u d d a ti, m e h n a t u n um d o rlig i, mahsulot hajmining, xomashyo va materiallaming birligidan olinadigan mahsulot hajmining ko'payishi yoki bir birlik ahsulot ishlab chiqarishda u larn in g xarajat m iq d o ri, u larning belgilangan n o rm a (reja) d a ra ja sig a n isb a ta n k am ay ish i, fo n d q a y tim i, fo n d re n ta b e llig i, dastgohlar unumdorligi, ish vaqti fondi, korxonaning ishlab chiqarish q uw a tid an foydalanish darajasi va boshqalar. Ular nihoyatda ko 'p va x ilm a -x il. S h u n in g u c h u n barcha ishlab chiqarish samaradorligi ko‘rsatkichIari 6 turga ajratiladi:

1) umumiy k o'rsatkichlar (mahsulot hajmi, foyda va h.k.);

2) mehnat resurslaridan foydalanish ko'rsatkichlari;

3) asosiy kapitaldan foydalanish ko'rsatkichlari;

4) aylanma kapitaldan, mablag'lardan foydalanish ko'rsatkichlari;

5) kapital q o 'y ilm alard an foydalanish ko'rsatkichlari;

6) tashqi iqtisodiy aloqalarning samaradorlik ko'rsatkichlari.

Iqtisodiy samaradorlik ikki turga bo'linadi:

— mutlaq samaradorlik;

— nisbiy samaradorlik.