Qushlar uchun shinam uy quramiz

III. Jismoniy daqiqa. “Kapalak”.

Kapalakjon kapalak, Gulzorimsan gullar ko'p,

Bahordan berding darak Kel, sen gullarimda o’p.

Nusxangdan tikdim palak, Ochilsin bo’lib to'p – to'p,

Jajji go'zal kapalak, Jajji go'zal kapalak.

IV. Yangi mavzu: Dastlabki quyosh nurlari tusha boshlashi bilan daraxtlar

kovagida, po’stloqlar ostida qishlayotgan hasharotlar uyg'onadi. Pashsha, kapalak, xonqizi, chivin, sariq ari, qovoqari va asalarilar qishki joyidan chiqadi. Bog’ va parklarda chumolilar g'ujg'on o'ynay boshlaydi. Zararli hasharotlar jonladi. Hasharotlarning zararli va foydalilari bor.

Mart qo'ng'izi – bahorda kechqurunlari mart qo'ng'izlari ucha boshlaydi. Ular

yerdan uchib chiqib, daraxtlarga qo'nadi. Ular martda uchib chiqqanlari uchun

ularni mart qo’ng’izlari deyishadi. Mart qo'ng'izi daraxt va butalar bargi bilan

oziqlanadi. Mart qo'ng'izining ko'kragida o’tkir tirnoqli uch juft oyog’i va ikki juft qanoti bo’ladi. Oldingi juft qanotlari qattiq bo'lib, ular ustida yumshoq

qanotlari bor. Qo'ng’izlar tuxum qo’yadi, ulardan mayda lichinkalar ochib chiqadi. Lichinkalar o'smilik ildizi bilan oziqlanadilar. Ildizi zararlangan o’simliklar yaxshi o'smaydi. May lichinkasi tuproqda 3 – 4 yil yashaydi, keyin

g’umbakka aylanadi, kuzda bu g'umbaklardan qo'ng'iz chiqadi. Bahorda ular tuproqdan o'ralib chiqib ucha boshlaydi va daraxtlarga katta zarar yetkazadi.

Xonqizi – qizil rangli, orqasida qora nuqtalari bo’lgan bu mayda yumaloq

Qo’ng'izni hamma biladi. Unga tegilsa, och jigarrang suyuqlik chiqaradi. Bu

suyuqlik qo’lansa hidli bo'lganligi uchun dushmanlari unga yaqinlashmaydi.

Xalqda bu suyuqlikni qo'ng'izning suvi deb atashadi. Lekin beazor bo'lib, ko’ringan bu qo’ng’zni yirtqich ekanligini hamma ham bilmasa kerak. U shox va barglarda bekorga yugurib yurmaydi. Bunda u o’ziga oziq qidiradi.

V. Mustahkamlash uchun.

Kapalak - tuurli ranglarda bo’ladi. U bir kun umr ko’radi, keyin qurtga aylanadi. Asosan gul niktarlari bilan oziqlanadi.

•