|
O'zbekiston Jahon Tillari Universiteti
Tarjimonlik nazariyasi va amaliyoti fakulteti
Arab tili yo'nalishi
2143-guruh talabasi
Meliqo'ziyeva Fotima
-’’O’qish kitobi ‘’ -’’O’qish kitobi ‘’ -’’Hujjat’’ -’’Yod etish’’ -’’Kitob’’ -’’Haqiqat’’ -’’Nur’’ -’’Allohning payg’ambarlariga bevosita va bilvosita o’z ko’rsatmalarini yuborishi vahiydir’’ -’’Haq bilan nohaqlikni aniqlab beruvchi’’ -’’Nozil qilingan narsa’’ -’’Hidoyat’’ -’’Sahifalangan kitob’’ -’’Allohning kalomi’’
Qur'oni Karimning nomlari
- Jahon madaniyatining eng nodir yodgorligi hisoblanmish QURONI karim bilan tanishish Rossiyada XVIII asrda podsho Pyotr I tashabbusi bilan boshlanib o’sha davrning madaniyatli arboblaridan biri Postnikov tomonidan tayyorlangan ruscha tarjimasi 1787-yil Peterburgda ilk bor Quronning arabcha matni nashr etildi. 1798-yilga kelib Yekatirina II topshirig’iga binoan besh marta nashrdan chiqarildi. Keyinchalik akademik I.YU.Krachkoviskiy Quronni rus tiliga tarjima qildi. 1935-yil Qohira jurnallarining birida Misr yozuvchisi Mahmud Taymurning I.YU.Krachkovskiyga bag’ishlangan maqolasi chop etilgan.
Arabshunoslik – arab xalqlarining tili, tarixi, iqtisodiyoti va madaniyatini tadqiq etuvchi fanlar majmuyi.Arabshunoslik asli arab bo'lmagan, lekin arab tilida ijod qilgan olimlarning madaniy meroslarini ham o'rganadi. 70 – 80-yillarda arab mumtoz va hozirgi zamon adabiyoti, tilshunosligiga qiziqish kuchayib, bu haqda ko'plab ilmiy asarlar yaratildi, eng muhim asarlar tarjima qilindi.O'rta Osiyo, jumladan, hozirgi O'zbekiston hududida arablar istilosi dan keyin arab tili din va ilm-fan tiliga aylangach, mahalliy olimlar asarlarini arab tilida yoza boshlaganlar.
O'zbekistonning Arabshunos Olimlari Ma'lumki, eramizning o'rtalarida Xorazm, Buxoro, Marv, Samarqand shaharlari yrik bilim va ma'rifat o'choqlari bo'lgan. Oʻrta Osiyoda arab tili ilmiy til hisoblangan va barcha maktab, madrasalarda o'qitilgan.O'rta Osiyolik yirik olimlar arab tili va madaniyatining rivojlanishida o'zlarining katta hissalarini qo'shganlar. Dunyoga mashhur matematik Muhammad ibn Muso al- Xorazmiy astronom Ahmad Farg'oniy,yirik faylasuf Abu Nasr Farobiy, qomusy olimlar Abu Rayhon Beruniy, Ibn Sino tilshunos olim Xorazmlik Buyuk filolog Mahmud Qoshg'ariy,Xorazmlik buyuk filiolog Mahmud Zamaxshariy kabi olimlari o'zlarining o'lmas asarlari bilan arab fanini yuqori bosqichga ko'tardilar. VII asrga kelib arab qabilalari juda katta ijimoiy va iqtisodiy inqirozga uchradi.Yarim orolda yashayotgan aholini badaviy xo’jaligi qoniqtirmay qo’ydi.Suv taqchilligi yer haydash va yerdan foydalanishga zarar yetkazdi.Sug’orish shahobchalari kuchli qabilalar qo’liga o’tdi.Badaviylar ortiq himoyalanmay qoldi,kelishmovchiliklar,qarshiliklar kelib chiqa boshladi.Natijada dehqonchilikdan tijoratga o’tish boshlandi.Tijorat asosan Makka shahrida avj oldi. VII asrga kelib arab qabilalari juda katta ijimoiy va iqtisodiy inqirozga uchradi.Yarim orolda yashayotgan aholini badaviy xo’jaligi qoniqtirmay qo’ydi.Suv taqchilligi yer haydash va yerdan foydalanishga zarar yetkazdi.Sug’orish shahobchalari kuchli qabilalar qo’liga o’tdi.Badaviylar ortiq himoyalanmay qoldi,kelishmovchiliklar,qarshiliklar kelib chiqa boshladi.Natijada dehqonchilikdan tijoratga o’tish boshlandi.Tijorat asosan Makka shahrida avj oldi.
XIX asr 80 – 90-yillarida, ayniqsa, XX asr boshlarida Turkistonda Rossiyaning mustamlakachilik maqsadidan kelib chiqib Arabshunoslik ilmiga birmuncha ahamiyat berildi. Toshkentda "Arxeologiya havaskorlarining Turkiston to'garagi", keyinroq Peterburg sharqshunoslik jamiyatining Toshkent bo'limi vujudga keldi. O'zbek arabshunoslari tomonidan yaratilgan arab tili, fiqh, tarix va boshqalarga oid asarlar, lug'atlar, arabchadan o'zbek tiliga qilingan tarjimalar nashr etildi. - XIX asr 80 – 90-yillarida, ayniqsa, XX asr boshlarida Turkistonda Rossiyaning mustamlakachilik maqsadidan kelib chiqib Arabshunoslik ilmiga birmuncha ahamiyat berildi. Toshkentda "Arxeologiya havaskorlarining Turkiston to'garagi", keyinroq Peterburg sharqshunoslik jamiyatining Toshkent bo'limi vujudga keldi. O'zbek arabshunoslari tomonidan yaratilgan arab tili, fiqh, tarix va boshqalarga oid asarlar, lug'atlar, arabchadan o'zbek tiliga qilingan tarjimalar nashr etildi.
Xulosa qilib aytganda, buyuk bobokalonimiz Az-Zamaxshariy hazratlari chin ma’noda, bizlar uchun katta ibrat maktabini yaratdi. Minglab o'zbek yoshlarining qalbida ilmga bo'lgan intilishini yanada jonlantirishiga turtki bo'ladigan, benazir ilmiy meros qoldirdi. O'zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgach, ko'p allomalar qatori Az-Zamaxshariy hazratlarining nomlari ham abadiylashtirildi. U zotning yozgan asarlarini o'rganish bugungi kunimizda ham davom etmoqda. Xulosa qilib aytganda, buyuk bobokalonimiz Az-Zamaxshariy hazratlari chin ma’noda, bizlar uchun katta ibrat maktabini yaratdi. Minglab o'zbek yoshlarining qalbida ilmga bo'lgan intilishini yanada jonlantirishiga turtki bo'ladigan, benazir ilmiy meros qoldirdi. O'zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgach, ko'p allomalar qatori Az-Zamaxshariy hazratlarining nomlari ham abadiylashtirildi. U zotning yozgan asarlarini o'rganish bugungi kunimizda ham davom etmoqda.
E'TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT
😇😇😇
Do'stlaringiz bilan baham: |
