Qurolli ziddiyatlar davrida xalqaro huquq

Urush olib borishning usul va vositalarini tartibga solib turuvchi xalqaro-huquqiy normalar
1907 yilgi IV Gaaga konvensiyasi «urushayotganlar o‘z dushmanlariga ziyon yetkazishning barcha vositalaridan foydalana olish huquqdga ega emaslar» deb nomlanuvchi maxsus normaga ega. Xalqaro gumanitar huquq. nuqtai nazaridan urushni olib borishning vositalari ruxsat etilgan (huquqda mos) va ruxsat etilmagan (huquqda xilof) vositalarga bo‘linadi.

Huquqda zid deb urush vaqtidagi xalqaro gumanitar huquq. tamoyillari va normalariga karama-qarshi bo‘lgan barcha turdagi qurolyaroklar tan olinadi. Ruxsat etilmagan, huquqga xilof bo‘lgan vositalar muayyan xalqaro shartnomalarda man etish obyekti emas. Bular yadroviy, neytron, radiologik va boshqa turdagi qurollar: infratovush (insonning ichki organlariga zarar yetkazish uchun), genetik (inson nasliga zarar yetkazish uchun), etnik (axrlining alohida guruhlariga tanlab zarar yetkazish uchun), psixotrop (harbiy maqsadlarda inson ruxiyatiga ta’sir ko‘rsatish maqsadida), geofizik (tabiat va iklimni sun’iy ravishda o‘zgartirish uchun).

Xalqaro gumanitar huquq. nuqtai nazaridan shu narsani aytish lozimki, to‘liq. man etilgan holat bo‘lmasa ham ushbu turdagi qurollar ruxsat etilmagan, qonuniy qurollar sirasiga kirmaydi.

1907 yilgi IV Gaaga konvensiyasi:

• 
  birinchidan, dushman kushinlariga yoki aholisiga tegishli shaxslarni sotkinlik bilan uldirish yoki yarador qilish;
  
• 
  ikkinchidan, taslim bo‘lganlarni uldirish yoki yarador qilish;
  
• 
  uchinchidan, xech kimga raxm qilinmaslik to‘g‘risida e’lon qilish;
  
• 
  to‘rtinchidan, parlamentyorlik yoki milliy bayrokdan, Kizil Xoch bayrogidan, harbiy belgilar va dushmanning harbiy kiyim-boshidan noqonuniy tarzda foydalanish singari munofik. usullarni man etadi.
  

Jeneva konvensiyasiga kushimcha sifatida kdbul kdlingan 1977 yilgi Birinchi kushimcha Protokol noinsoniy harakatlarga baxo berib, uni xalqaro-huquqdy ximoya borasida ishonchni aldash deb tushuntiradi.

Urush olib borishning man etilgan usullariga turli sabablarga ko‘ra ximoya qilinmagan uy-joylarni yoki inshoatlarni bombardimon qilish, madaniyat obidalari, machit, cherkovlar, gospitallarni yo‘q. qilish yoki ularga ziyon yetkazish kiradi. Shaharlar va aholi yashaydigan joylarni talashga ham yo‘l qo‘yilmaydi.

.