Qurilish materiallari va konstruksiyalari

Download 7,74 Mb. bet 3/27 Sana 13.06.2022 Hajmi 7,74 Mb. #664110

Bog'liq
Amaliy mashg\'ulot uchun UQ

Bu sahifa navigatsiya:

• Tayanch so’zlar

Jami:

30 soat

1-mavzu (2 soat).
“ARXITEKTURA” FANINING MAZMUNI. O’ZBEKISTONDA QURILISH VA ARXITEKTURANING RIVOJLANISHI.


Reja:

1. 
   Bino va inshootlar haqida umumiy malumotlar.
   
2. 
   Bino va inshootlarni loyihalash ishlari va bosqichlari.
   

Tayanch so’zlar: arxitektura, bino, inshoot, hajmiy rejalash elementlari, konstruktiv elementlar, qurilish materiallari va buyumlari.

O’zbekiston Respublikasi mustaqillik sharofati bilan o’z taraqqiyotining yangi davriga kirdi. Xalqimiz o’zining boy tarixiy, madaniy va ma’naviy merosiga ega bo’ldi. Ming-ming yiliik me’morchilik va shaharsozlik tariximizni, hattoki borib ko’rish ta’qiqlangan arxitekturaviy yodgorliklarni nafaqat ziyorat qilishga, balki ularni o’rganishga va restavratsiya qilishga ham keng imkoniyatlar yaratildi. Vatanimizda qadim zamonlardan boshlab yaratilgan nodir me’moriy obidalarni, shaharsozlikning yaratilish tarixini, qurilish usullari va qoidalarini talabalarga xolisona o’rgatish zamoni keldi.

Arxitektura va qurilishning rivojlanishi – mamlakatning iqlimiy sharoitlari, unda mavjud bo’lgan qurilish ishlari uchun qo’llaniladigan maxsulotlar turlari, yashayotgan xalqning badiiy sanat darajasi, qurilish ishlarini amalga oshirish layoqati va boshqalarga bog’liqdir.
O’zbekiston - juda qadim zamonlardan tabiati, me’yoriy iqlimi, relefi va ayniqsa arxitekturasi, ilm va kasb-hunar namoyondalari bilan kishilar e’tiborini o’ziga jalb etgan diyor.
O’zbekiston - shaharsozlik tarixida o’rta asrlardayoq uy-joy va shaharlarni hamda injener-texnik tizimlarni loyihalash amaliyoti mavjud bo’lgan. Bunga misol qilib Xiva, Buxoro, Samarqand, Qo’qon va boshqa shaharlarimizda bunyod etilgan qadimiy me’moriy obidalarni misol keltirish mumkin. Fan va texnikaning rivojlanishi,
qurilish ishlarini loyihalash va amalga oshirishda yangi texnika va texnologiyalarnining kirib kelishi, barcha turdagi fuqaro va sanoat binolarining yangi turlarini loyihalash va qurilish ishlarini amalga oshirishga keng imkoniyatlar yaratdi.
Dunyo mamlakatlarida turli xajm va balandlikka ega bo’lgan binolar qurilishi amalga oshirilmoqda.
Hozirgi kunda Respublikamizda katta quvvatni o’zida jamlayotgan qurilish industriyasi vujudga kelmoqda va boshqa sohalardagidek arxitektura qurilish sohasida ham keng ko’lamdagi o’zgarishlar amalga oshirilmoqda.
BINO — kishilarning biror ish faoliyatiga mo’ljallangan va moslashtirilgan, ichki fazoga-bo’shliqqa ega bo’lgan yer usti inshooti.
INSHOOT — jamiyatning moddiy hamda ma’naviy ehtiyojlarini qondirish uchun kishilar tomonidan bunyod etilgan barcha qurilmalar.
MUHANDISLIK INSHOOTLARI — amaliy ish faoliyatida foydalaniladigan, binolarga aloqasi bo’hnagan inshootlar: to’g’onlar, ko’priklar, televizion minora, tunellar, metropoliten, turli mahsulotlarni saqlaydigan katta hajmdagi idishlar va boshqalar.
Har qanday loyihalanadigan va quriladigan binolar o’zaro bir biriga bog’liq bo’lgan va bir birini to’ldiradigan quyidagi qism va elementlardan tashkil topadi, yani:

1. 
   Binoni butun hajmi bo’yicha bo’laklarga bo’luvchi hajmiy rejalash elementlari (qavat, alohida xonalar, binoning uzunligi bo’yicha alohida hajmlarga bo’luvchi devorlar, binoni baoandligi bo’yicha hajmlarga ajratuvchi orayopmalar va x.k.).
   
2. 
   Binoning strukturasini aniqlovchi konstruktiv elementlar (poydevor, devor, oraliq devor, tom va x.k.).
   
3. 
   Binoning hajmiga nisbatan anchayin kichik sanalgan qurilish materiallari va buyumlari.
   

Download 7,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: