Qurilish materiallari

Kremniyorganik polimerlar makromolekulasi tuzilishida kremniy kislorodli (siloksanli) bog'lar bo'lishi bilan boshqa turdagi polimerlardan farqlanadi. Ulaming molekulalari kremnezyomli skelet va tarmoqlangan radikallardan iborat. Ularda silikat moddalarga xos yuqori issiqlikka bardoshlilik, mustahkamlik va sintetik polimerlarga tegishli elastiklik, kimyoviy muhitlarga chidamlilik xususiyatlari mujassamlashgan. Ular kichik molekulali kremniyorganik birikmalardan (alkil, aril) siloksanlardan sintez qilinadi.
Kichik molekulali kremniyorganik polimerlar (GJK-10, GJK- 11,GJK-93, GJK-94) gidrofoblik va plastifitsirlovchi xossalarga ega bo'lgani uchun nam sharoitga chidamli fasad uchun bo'yoqlar, qorishma va beton uchun qo'shimchalar sifatida ishlatiladi.
Chiziqli tuzilishdagi yuqori molekulali kremniyorganik polimer­lar asosida sintetik kauchuklar olinadi. Ular qurilishda germetiklar, izolatsion pastalar, yelimlar sifatida ishlatiladi.
Havoyi birikkan tuzilishdagi yuqori molekulali kremniyorganik polimerlar 400°C dan ortiq issiqlikka bardoshli va bikr. Ular asosida issiqqa bardoshli loklar va emallar, yelimlar, yacheykali betonlar, tolali va qatlamli plastiklar tayyorlanadi.
Selluloza va oqsillar kabi tabiiy yuqori molekulali moddalarni modifikatsiyalab, qurilish materiallari uchun bog'lovchilar tayyorlanadi. Masalan, asetilsellulozadan yog'och va metallarni bo'yash uchun mustahkam va suvga chidamli loklar olinadi.
Sintetik kauchuklar to'yinmagan uglevodorodlarni polimeriza- tsiyalash sopolimerizatsiyalash usulida olinadi. Xomashyo sifatida izopren, butadiyen, xlorpren, izobutilen va shu kabi monomerlar ish­latiladi. Ishlatilgan monomerning turiga qarab izoprenli, butadiyenli, xlorprenli, butadiyen-stirolli va boshqa turdagi kauchuklar tayyor­lanadi. Ular linoleum va pol plitkalari uchun yelim va mastikalar, germetiklar tayyorlashda ishlatiladi. Germetiklar butilkauchuk, xlorprenkauchuk asosida olinadi. Sintetik kauchuklar elastiklik xususiyatlari berish uchun boshqa polimerlar tarkibiga kiritiladi.
Vulkanizatsiyalashtirilgan kauchuk tarkibiga qurum, bo'r va shu kabi kukun to'ldirgichlar kiritib, rezinalar olinadi. Vulkanizatsiya jarayonida kauchuk va oltingugurt orasidagi reaksiya natijasida yoki radiatsion ishlov berish tufayli mahsulotda yangi qo'shbogiar hosil boiadi. Kauchukli rezina asosida polbop va gidroizolatsiya materiallari, germetiklar va shu kabilar tayyorlanadi. Rezina chiqindilari uvoqlanib, bitumrezinali o'rama materiallar va mastikalar olinadi.