Qurilish materiallari korxonalar iqtisodiyoti

Koxonaning moliyaviy ahvolini baholashi.

Xar Qanday korxonaning, xissadorlik jamiyatining moliyaviy axvoli barcha uchun befark emas. Chunki, ularning moliyaviy axvoli davlat, xissadorliklar va ta’sischilarning manfatlariga bevosita ta’sir etadi. Shuning uchun korxonalarning moliyaviy axvolini baxolash katta axamiyatga ega.

Korxonalarda mulkiy va moliyaviy munosabatlarni rasmiy xujjatlashtirish uchun buxgalteriya xisobi olib boriladi. Davr oxirida u moliyaviy xisobot tuzish bilan yakunlanadi. Xujjatning moliyaviy xisobotlari esa xar 1 xo’jalik yili oxirida xissadorliklarning yoki ularning vakillarining umumiy yigilishida muxokama etiladi xamda tasdiklanadi.

Balansda bank kreditlari 3 modda buyicha turlarga ajratiladi:

• 
  kiska muddatli kreditlar (1yilga);
  
• 
  urta muddatli kreditlar (1yildan 3yilgacha);
  
• 
  uzok muddatli kreditlar (3 yildan ortik muddatga olingan kreditlar)
  

Balans passivlarining 3 - bulimida tulash muddati yuzaga kelgan kunidan boshlab, 1 yil mobaynida tugaydigan kiska muddatli kreditorlik karzlari ifodalanadi.Ushbu bulimda tulash muddati 1 yildan oshmaydigan veksel evaziga olingan karzlar xam ko’rsatiladi. Uzok muddatli veksellar bilan rasmiylashtirilgan karzlar esa balans passivining 2- bulimida “uzok muddatli karzlar” tarkibida ifodalanadi.

. Tahlil amaliyotida 3 turdan iborat rentabellik ko’rsatkichlari:

• 
  maxsulot rentabelligi;
  
• 
  ishlab chikarish fondlari rentabelligi;
  
• 
  korxonalarga kuyilgan kuyilmalar rentabelligi -hisoblanadi.
  

Ishlab chikarish fondlarining rentabelligi sotilgan maxsulot rentabelligi, fondlarning xajmi va tarkibi, aylanma vositalar aylanishi tezligi uzgarishi, foyda uzgarishi va boshka kuplab omillar ta’sir etadi.

Rentabellik ko’rsatkichlari sof foyda buyicha hisoblanadi.

Misol

Shu’ba aksionerlik jamiyatining balansi kuyidagi kursatkichlarga ega;ming sum

Aktiv	Summa	Passiv	Summa
Asosiy vositalar	250	Nizom mablagi	180
Ishlab chikarish zaxiralari	30	Foyda	100
Gazna	5	Muassislar bilan xisob kitoblar	20
Xisob rakami	15
Balans	300	Balans	300

Muassislardan biriga("AVS" jamiyatiga) shu’ba korxonaning 60% aksiyalari tegishli. "AVS" jamiyatining shu’ba korxonani tashkil kilishda kushgan mablag mikdorini aniklang.