Qurilish materiallari, buyumlari va konstruktsiyalari ishlab chiqarish

Emirilishga (nurashga) chidamlilik. Betonning nurashi deb, atrofdagi muhitning fizik- kimyoviy ta’siri ostida uning emirilishiga aytiladi. Betonning nurashi sement toshining emirilishi (qotgan betonning eng turg‘un bo‘lmagan qo‘shimchasi sifatida) natijasida sodir bo‘ladi va odatda, u bilan birga mustahkamligi va suv o‘tkazmasligi pasayadi, shuningdek uning armatura bilan bog‘lanishi yomonlashadi.
Betonning nurashi ishqoriy modda beton ichiga kirishi natijasida vujudga keladi va modda beton darzlari hamda g‘ovaklaridan doimo kirib turganda ancha tezlashadi.
Betonning emirilishga chidamliligini oshirishga beton tarkibini sinchiklab tanlash, maxsus sementlar, masalan, putssolan, kislotabardosh va gil tuproqli sementlarni qo‘llab, beton aralashmasini solish va zichlash hisobiga erishiladi.
Betonni nurashdan himoyalash uchun konstruksiyalarning agressiv muhitga tegib turadigan yuzalari zich sopol plitkalar bilan qoplanadi, maxsus moddalar bilan (natriy kremniy ftoridli suyuq shisha) ishlanadi, namdan himoyalash bituminoz va parda hosil qiluvchi polimer materiallar bilan qoplanadi.
Agressiv muhitga chidamli maxsus betonlar tayyorlash uchun quyidagi sementlar ishlatish tavsiya etiladi:
Sulfatga chidamli portlandsement quyidagi mineral tarkibli klinkerni mayda tuyib tayyorlanadi: C₃S – ko‘pi bilan 50%, C₃A ko‘pi bilan 5%, C₃A+C₄AF – ko‘pi bilan 22% va MgO – 5%. Sementga inert va faol mineral qo‘shimchalar kiritishga ruxsat etilmaydi. Sementning mineralogik tarkibi shunday bo‘lganda sement toshida (betonida) sulfatli suvlar ta’sirida kalsiy gidrosulfoalyuminati- sement batsillasi hosil bo‘lish ehtimoli kamayadi. Sulfatga chidamli portlandsement sulfatga, sovuqqa va suvga yuqori darajada chidamliligi, tutib qolish va qotish jarayonida issiqlik kam ajralib chiqishi, shuningdek, boshlang‘ich muddatlarda qotish tezligining sekinligi bilan ajralib turadi. U 400 markada chiqariladi. Bu sementga bo‘lgan boshqa talabalar oddiy portlandsementga qo‘yiladigan talablar kabidir.
Sulfatga chidamli portlandsement chuchuk yoki ozgina mineral suvda ko‘p marta muzlash va erish sharoitlarida ishlaydigan, shuningdek sulfatli tuzlar va boshqa agressiv moddalar mavjud bo‘lgan suvlar ta’siridagi konstruksiyalarda ishlatish tavsiya etiladi.