Qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalari texnologiyasi

Ko‘p kavakli plitalarni tayyorlash. 
Moskva  temirbeton  buyumlari  va  quvurlari  zavodida  yangi  texnologiya 
bo‘yicha ko‘p kovakli orayopma panellar tajriba sifatida ishlab chiqarilgan. Buning 
uchun zavodning remont-mexanikassexida plitalarni ishlab chiqariladigan qoliplarga 
o‘zgartirishlar  kirgazilgan.  Avvalo  qolipning  poddonidagi  tashqi  tayanchlar 
saqlagichlari  bilan  kesib  olib  tashlangan.  Keyinssilindrik  oboymalarni  o‘rnatish 
uchun dumaloq teshiklar teshilgan. Oboymalar qolipning qisqa yon tomoniga tagiga 
nisbatan kerakli balandlikda payvandlangan.  
Qolipning  qisqa  tomonidagi  devorlarga  fiksatorlar  payvandlangan.    YAngi 
texnologiya bo‘yicha NV 70-12 markali plitalarni tayyorlash uchun ichki qo‘zgalmas 
tirgakli qoliplar tayyorlangan. 

---

 
Armatura sterjenlarini qolipga o‘rnatishdan avval qolipning devorlari yopilib, 
qulflarning gaykalari oxirigacha maxkamlab burab qo‘yiladi.  
Plitalarni  ishlab  chiqarish  uchun  zo‘riqishi  550÷800  MPa  bo‘lgan  14  mm  
diametrli  armatura  sterjenlaridan  foydalanilgan.  Avval  qolipning  chetlariga  ichki 
tayanchlari  orasiga  armatura  to‘rlari  o‘rnatiladi.  So‘ngra  qizdirish  uskunasida  32...34 
mm gacha qizdirib uzaytirilgan  sterjenlar sovuq uchlaridan ko‘tarib qolipga o‘tkazilgan 
va qolipdagi ichki tirgaklarga o‘rnatilgan. 
Issiq-nam  ishlovi  berilgandan  so‘ng  qoliplar  issiqlik  ishlovi  berish 
kamerasidan  olinib  devorlari  ochiladi  va  plitalar  kran  yordamida  qolipdan  olinadi. 
Fiksator  va  tirgaklardan  qolgan  chuqurchalar  atrofida  darzlar  va  ko‘chishlar  hosil 
bo‘lmagan. YAngi texnologiya bo‘yicha ishlab chiqarilgan plitalarni sinalganda, ular 
mustaxkamligi,  bikrligi,  darz  ketishga  chidaliligi  bo‘yicha  bunday  plitalarga 
normativ xujjatlarda qo‘yiladigan talablarga to‘liq javob berishi aniqlangan. 
Panellarning  tajribaviy  ishlab  chiqarilishi  yangi  texnologiyaning  soddaligi, 
ishonchliligi  va  ko‘p  kovakli  plitalarni  ishlab  chiqarishda  maqsadga  muvofiqligini 
tasdiqladi. 
Oldindan zo‘riqtirilgan temirbeton plitalarni ichki qo‘zg‘almas tirgakli qoliplarda 
ishlab chiqarish an’anaviy tashqi tirgakli qoliplarda ishlab chiqarishga nisbatan quyidagi 
avzalliklarga: 
-  yuqori mustaxkamlikka ega armatura sarfini 4÷5% ga kamaytirish; 
-  qolipning  chekka  qismidagi  taranglashtiriluvchi  armatura  sterjeni  o‘tadigan 
teshiklardan oqib chiqishini yo‘qotish; 
-  beton  qotgandan  so‘ng  tayyor  maxsulotni  qolipdan  olishdan  oldin 
taranglashtiriluvchi armaturani kesish, armatura qoldiqlari va ko‘chgan  
beton  parchalarini  yig‘ish  va  boshqalar  bilan  bog‘liq  mexnat  sarfini    6...8  %  ga 
kamaytirish; 
-  taranglashtriluvchi armaturani kesish uchun zarur elektrod va arra po‘lat disklarini 
iqtisod qilish; 
-  taranglashtiriluvchi  armaturani  kesishning  xojati  yo‘qligi  bilan  bog‘liq  ekologik 
toza mehnat sharoitini mavjudligi; 
-  ishlab chiqariladigan maxsulot tannarxini 4÷5 % ga pasaytirish imkonini berishini 
ko‘rsatdi. 
Amaliyot  shuni  ko‘rsatdiki  ko‘pgina  xollarda  oldindan  zo‘riqtirilmagan 
temirbeton  konstruksiyalarni  ishlab  chiqariladigan  mavjud  qoliplarda    ichki 
tirgaklarni  o‘rnatib  oldindan  zo‘riqtirilgan  konstruksiyalarni  ishlab  chiqarish 
imkonini berishini ko‘rsatdi.