Quloq tomoq

tomondagi peshona 
sinusi operatsiyasi.

---

101
fizioterapiya muolajalari buyuriladi. Ko‘rish o‘tkirligining 
pasayishi, sepsiz simptomlarining rivojlanishi ko‘rinishi-
dagi asoratlarda asosiy bo‘shliq jarrohlik usuli bilan ochib 
qo‘yiladi.
Rinogen asoratlar
Bu yallig‘lanish jarayonining ko‘z kosasi va kalla su-
yagi ichiga o‘tishi natijasida yuzaga keladi. Bu bevosita 
yallig‘langan joydan, qon yoki limfa yo‘llari orqali o‘tadi. 
Chunki burun va uning yondosh bo‘shliqlari bevosita ko‘z 
kosasi va kalla suyagi bilan chegaradoshdir.
Ko‘z kosasi asoratlari. G‘alvirsimon bo‘shliqning yi-
ringli yallig‘lanishi va yuqori suyakning chirishidan ke-
lib chiqishi mumkin. Infeksiyaning sinusdan ko‘z kosasi 
sohasiga o‘tishiga ko‘z kosasining anatomik joylashishi, 
shuningdek, qon tomirlar va nervlar o‘tadigan qator anato-
mik tutash yo‘llar sabab boiadi. Ba’zi hollarda yallig‘la-
nish tug‘ma to‘liq bitmay qolgan yoriqlar (degissensiyalar) 
orqali tarqaladi.
O‘tkir frontitning ko‘z kosasidagi asoratlarining asosiy 
belgilariga ko‘z soqqasi harakatlanishining cheklanishi va 
pastga siljishi hamda og‘riq kiradi. Kasallikning boshla-
nishida ko‘z kosasining yuqori medial devorida subperios-
tal abssess paydo bo‘ladi. Yuqori qovoqning harakati odat-
da chegaralangan, u qizargan va shishan bo‘ladi.
G‘alvirsimon labirint yallig‘langanda ko‘z kosasida va 
ko‘zda juda og‘ir asoratlar kuzatiladi.
G‘alvirsimon labirint orqa katakchalarining va ponasi-
mon sinus yallig‘lanishining ko‘z kosasiga tarqalishi ko‘rish 
o‘tkirligining pasayishiga va ko‘ruv maydonining torayishi-
ga, skotomaning kattalashuviga va boshqalarga sabab bo‘la-
di. Yuqori jag‘ suyagi sinusining yallig‘lanishi kamdan-kam 
hollarda ko‘z asoratlariga sabab bo‘ladi, faqat sinus yuqori 
devorining suyak ustki pardasi ostida abssess rivojlanishi 
retrobulbar flegmonaga sabab bo‘lishi mumkin.

---

102
Yallig‘lanishga qarshi umumiy davo bilan birga jarrohlik 
usuli ham qo‘llanadi. Burunning qo‘shimcha sinuslarini, 
ayniqsa, bolalarda g‘alvirsimon labirint katakchalarini, 
tashqi tomondan jarrohlik yo‘li bilan ochish lozim.
Quyidagi asoratlar ko‘proq uchraydi: suyak va suyak 
usti pardasining yallig‘lanishi (osteoperiostit), subperios-
tit, xo‘ppoz, ko‘z kosasining tarqoq yiringli yallig‘lanishi 
(flegmona).