Quloq tomoq

Surunkali stenoz. Ko‘p hollarda surunkali stenozlar 
o‘sma  lar, innervatsiyaning buzilishi, chandiqli jarayonlar 
sababli rivojlanadi.
Surunkali stenoz tashxisini qo‘yish qiyin emas va uning 
darajasi saqlanib qolgan nafas yorig‘i kattaligiga bog‘liq 
bo‘ladi.
Davolash,  asosan, jarrohlik usulida amalga oshiriladi. 
Bunday bemorlarni davolashdan asosiy maqsad – bemorga 
mustaqil tabiiy yo‘l bilan, burundan nafas olishni ta’min-
lashdan iborat.
Hiqildoq nerv apparatining kasalliklari (sezuvchanlik
va harakatining buzilishlari)
Hiqildoq sezuvchanligining buzilishi markaziy va peri-
ferik sabablar tufayli sodir bo‘ladi, markaziy buzilishlarda 

---

171
ikki tomonlama zararlanish kuzatiladi (isteriya bunga kir-
maydi). Sezuvchanlikning buzilishi, anesteziya, giрereste-
ziya va pares teziya ko‘rinishida namoyon bo‘ladi.
Hiqildoq anesteziyasi, ko‘pincha, hiqildoqning va hiqil-
doq yuqori nervining jarohatlanishi tufayli sodir bo‘ladi. 
Bunday jarohatlarga bo‘yin a’zolarida o‘tkaziladigan jar-
rohlik ara lashuvlari ham kiradi. Anesteziya, odatda, oz-
moz subyektiv sezgilarni yuzaga chiqaradi, biroq ba’zida 
nafas yo‘llariga suyuqlik va ovqat qoldiqlarining tushib 
qolish xavfi tug‘ilishi mumkin.
Giрeresteziya intensivligining turli-tumanligi bilan 
farqlanadi, u ba’zi hollarda nevralgiyaga xos xususiyatga 
ega bo‘ladi. Sezuvchanlik oshib ketganda uning buzilishi 
(pa resteziya) kuzatilishi mumkin. Giрeresteziyaga aksari 
nerv sistemasining umumiy kasalligi (nervasteniya, isteri-
ya) yoki shilliq parda periferik nervlarining o‘zgarishlari 
sabab bo‘ladi. Kasallik gapirayotganda, nafas olayotganda 
biror narsa tomoqda turganga o‘xshash, ba’zan esa shilim-
shiq ajratishga ehtiyoj kabi sezgilar bilan o‘tadi. Bunda 
bolalarda qayt qilish istagi paydo bo‘ladi. Paresteziyalar 
hiqildoqda biror-bir narsa qadalganga o‘xshash, achishish, 
yot jismlar tushganga o‘xshash, spazm va boshqa sezgilar 
bilan kechadi.
Davolash  nerv sistemasiga ta’sir qiladigan chora-tad-
birlarni o‘tkazishni ko‘zda tutadi: xvoyli vannalar, vitamin-
lar bilan davolash, mehnat va dam olish rejimi va boshqalar 
shular qatoriga kiradi. Qator hollarda nerv tugunlari so-
hasiga ham o‘tkazuvchi yo‘llar bo‘ylab novokainli blokada-
lar qo‘llaniladi.
Periferik jarohatlanishlarda hiqildoq ichi yoki hiqildoq 
tashqarisiga galvanizatsiya, diatermiya va boshqa fiziotera-
pevtik muolajalar tayinlanadi.