Qovushqoq bo’lmagan suyuqliklar dinamikasi. Режа

Elementar oqim naychasining solishtirma energiyasi. Elementar oqim naychasining solishtirma energiyasi
(6.17)
Elementar oqim naychasining

og’irlik sarfidagi uning energiyasi

bo’ladi.
Oqim energiyasining to’liq zaxirasi elementar oqim naychalarining yig’indisiga
,
solishtirma oqim energiyasi esa
(6.18)
ifodalarga teng. Bunda
Suratni hisoblaymiz:
(6.19)
O’ng tomondagi birinchi integral
(6.20)
bundan gidrostatik qonunga ko’ra
ikkinchi integral

Ko’ndalang kesimdagi tezlik taqsimlanishini

ko’rinishda yozish mumkin. Bunda - kesim bo’yicha o’rtacha tezlik;

O’rin almashtirishdan so’ng,
.
Bundan
.
(6.19) tenglamaning ikkinchi integrali

Odatda qavs ichidagi ifoda

bilan belgilanib, Koriolis koeffitsienti deyiladi. Unda
(6.21)
(6.20) va (6.21) larni (6.19) ifodaga qo’yib,

yoki
(6.22)
oqim energiyasining to’liq zaxirasini hosil qilamiz.
Unda oqim solishtirma energiyasi, ya’ni og’irlik birligiga keltirilgan energiya
(6.23)
Qovushqoq bo’lmagan suyuqlik oqimining ikki kesimi uchun Bernulli tenglamasi
(6.24)
ko’rinishda yoziladi.
Shunday qilib, qovushqoq bo’lmagan suyuqlikning oqimi uchun (6.23) Bernulli tenglamasi, qovushqoq bo’lmagan suyuqlikning elementar oqim naychasi uchun Bernulli tenglamasidan faqat Koriolis koeffitsienti-
ning kiritilishi va ravon o’zgaruvchan harakat kesimlarida qo’llanishlari bilan farq qiladi.
Nazorat savollari
1. . Qovushqoq bo’lmagan suyuqliklar nima?
2. Suyuqlik dinamikasi nimani o`rganadi?
3. Qovushqoq bo’lmagan suyuqliklar harakatini tushuntiring.
4. Qovushqoq bo’lmagan suyuqlik harakatining differensial tenglamalarini yozib ko`rsating va tushuntiring.
5. Qovushqoq bo’lmagan suyuqlikning elementar oqim naychasi uchun Bernulli tenglamasini yozib ko`rsating va tushuntiring.
6. Qovushqoq bo’lmagan suyuqlik oqimi uchun Bernulli tenglamasini yozib ko`rsating va tushuntiring.
7. Ravon o’zgaruvchan harakat nima?
8. Bernulli tenglamasini energetik ma`nosini tushuntirib bering.
9. Bernulli tenglamasini deometrik ma`nosini tushuntirib bering.
10. Oqim solishtirma energiyasi nima?