Qo’shma gaplar yuzasidan mustahkamlash darsi

Jon o’g’lim, qahr-u g’azabli bo’lma: muloyim, shafqatli va marhamatli bo’l.

O’quvchilar mazkur gapni faqat ohang vositasida ishtirok etmayotganligini tushuntirib beradilar. Gapni izohlash davomida o’quvchilar ongiga quyidagi savollar asosida insonparvarlik g’oyalarini singdirib boriladi:

1. 
   Insoniy fazilatlar deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   «Qarisi bor uyning parisi bor» maqolini qanday izohlaysiz?
   
3. 
   Xushmuomalalik haqida fikrlaringiz.
   
4. 
   Har doim ham shafqatli bo’lish lozim deb o’ylaysizmi? Nima uchun?
   

O’quvchilarning mazkur gap bo’yicha mustaqil fikrlarini umumlashtirib, insoniy fazilatlar haqida tushunchalar beriladi, kattalar nasihatiga amal qilish doimo ezgulikka yetaklashi, shafqatli bo’lish, yovuz niyatlar insonni tubanlikka olib borishini uqtirib o’tiladi.

Darslikdagi mashqlarni bajarishda “Qo’shma gaplar qasriga sayohat” o’yini qo’llanadi. Har bir mashq shartli ravishda bekat deb olinadi. Bu o’rinda o’qituvchi shior tanlashi mumkin. Masalan, “Ilm olmoq – igna bilan quduq qazimoq”.

O’quvchilar mashqni bajarish jarayonida qo’shma gaplar yuzasidan o’tilganlarni takrorlab, avvalgi mavzularni mustahkamlab boradilar.

Mashqni bajarish jarayonida yuqoridagi shior asosida axloqiy tarbiya beriladi, o’quvchilarning ilm sirlarini egallash mashaqqatlari haqidagi fikrlarini olib, ularni umumlashtiriladi.

Shundan so’ng “Gapning tuzilishiga ko’ra turlari» bekatiga to’xtab, 76-mashq bajariladi. O’quvchilar «Kim to’g’ri bajaradi?» o’yini asosida matndan sodda va qo’shma gaplarni topib, ularning farqini izohlaydilar. Mashqni to’g’ri va tez bajargan guruhni rag’batlantiriladi. Bahor fasli bo’lgani uchun gulli otkritkalardan tuhfa qilinishi mumkin.


N amuna:

So’ng “Qo’shma gap turlari” bekatiga o’tiladi va 78-mashqqa ko’ra o’quvchilar qo’shma gaplarni topib, ularni turlarga ajratib, izohlaydilar. (1- va 2-slaydlar kodoskop orqali ko’rsatiladi.)

Mashqni bajarishda faol ishtirok etgan o’quvchilarga rag’bat kartochkalari beriladi.