Qo`rquvni yengishning samarali usullari

Qo’ng’irot shahar 22-sanli mektepke shekemgi psixologi Xalmuratova Faridaning “Qo`rquvni yengishning samarali usullari” mavzusida ota onalar uchun tayyorlagan videoroligi

Ayting: farzandingiz nimadan qo`rqadi? Sizning farzandlaringizdan olingan so’rovnomalar quyidagicha tahlil qilindi

• Aksariyat o’smirlar vahimaga tushadigan holatlarni inkor etgancha, qo`rquv hissini begonaday tutishga harakat qilishadi. Aslida esa bu o`z-o`zini aldashdir. Agar farzandingiz ruhiy osoyishtalikka erishishni istasangiz uni nimalar vahimaga solishi va buning sababi nima ekanligini so’rang va ovoz chiqargan holda so`zlab berishga o’rgating

Biror narsadan vahimaga tushmagan odam bo`lmasa kerak dunyoda. Kimdir buni his-hayajon bilan ifodalasa, kimlardir buning sababini ruhiy holatdagi o`zgarishlarda deb biladi. Vaholanki, irodani chiniqtirish haqida ko`p gapiriladi. Shunday bo`lsa-da, hayotiy muammolarga sabab bo`layotgan va o`zligimizni anglashga to`sqinlik qilayotgan qo`rquv hissi ta`qib etishini inkor qilolmaymiz. Agar bu his osoyishta hayot kechirishimizga mon`elik qilayotgan bo`lsa, uni engish mumkinmi?

• Deylik, farzandingiz chaqmoq chaqishidan qo`rqadi. Farzandingiz tasavvuridan kelib chiqib, mana shu manzarani qog`ozda aks ettirsin! Suratning har bir tarkibiy qismni chizar ekan qo`rquvni nazorat qilayotganday bo`lsin! Ishni yakunlagach suratdagi “dushman”iga yaxshilab qarasin.Mana farzandingizni dahshatga soladigan hodisa. Istasa uni g`ijimlab, yoqib yuborsin, yoki muzlatgich eshigiga yopishtirib qo`yib, har kuni u bilan yuzma-yuz kelsinda, uni xayolan mahv etsin!
• Albatta bu tavsiyalarni farzandingizga o’rgating!

.

• Farzandingiz qo`rquvni tan oldi deylik. Hatto u bilan yuzlashdi ham. Demak, uni qo`rqitayotgan holatni his etishi qoldi. Avvallari qo`rquvdan qo`llari titrab, ko`zlari pirpirayotganini sezgansiz. Biroq bu qo`rquvga qarshi kurashayotgani, ya`ni noto`g`ri yondashayotganini belgisidir. Yuqorida biz bo`ron va chaqmoq chaqishini misol qildik. Keling, ana shu manzarani tasavvur etib, shu vaqtdagi qo`rquvni his etib ko`ramiz.

• Bu hisni qanday boshqarilishini tushungani sari, bu faqat farzandingiz muammosi emasligini ham faxmlaysiz. Avvaliga chaqmoqning gumburlagan ovozi, so`ng shamol g`uvillashi va daraxt barglarini derazaga qattiq urilishini tasavvur qilishi kerak. Bu tovushlarni hayolan eshitib ham eti junjikadi. Shunda chuqur nafas olib, tanasini bo`shashtirsin! har safar mana shu qo`rquv bilan yuzlashsa , u bilan hayolan suhbatlashib, nafas mashqi yordamida tinchlanishga harakat qilsin!

Har ishning hikmati bor!

Bizning qo`rquvlarimiz noaniq kelajakdagi voqea-hodisalarga qaratilgani bilan ham vahimaliroq ko`rinadi. Misol uchun, ishdan bo`shatib yuborishsa nima qilaman, turmush o`rtog`im boshqasini topib olgan bo`lsa holim nima kechadi kabi savollarning noaniqligi ham qo`rquvga sabab bo`lishi mumkin. O`ylab ko`rilsa aslida har qanday ishning bir hikmati bor. Ishdan bo`shatishsa, demak, qaerdadir siz uchun bo`sh ish o`rni bor...

• Olishuvga tayyormisiz?
• Siz musiqachi yoki notiqsiz. Biroq jamoatchilik oldida iqtidoringizni namoyish etishdan qo`rqasiz. Sizdagi qo`rquv hissi omadsizlikka uchrash bilan ifodalanadi. Xo`sh, uni engish uchun nima qilish kerak? Ketma-ket, tinim bilmay o`z ustingizda ishlash va mashq qilish! Shunda kunma-kun dadilligingiz ortib, o`z iste`dodingizni zavq bilan namoyish etasiz.

• Olg`a boring!
• Balandlikdan qo`rqadigan insonlar odatda ko`zlarini yumib olib, qo`rquvlarini yashirishga urinishadi. Vaholanki, o`shaodamga bildirmay, uni yuqori qavatga olib chiqsangiz, u buni hatto sezmaydi ham. Ammo aytishingiz bilan darhol vahimaga tushib qoladi. Bunday vaziyatlarda, muhimi, oldinga qadam tashlashdan cho`chimaslik. Bitta kichik qadam tashlab, qo`rquvinigizga tik boqsangiz, keyingi qadamlar o`z-o`zidan ulanib ketadi. Qo`rquv oldinga qo`ygan maqsadlaringizni amalga oshirishga to`sqinlik qilsa, u bilan kurashing va g`olib chiqing!

E’tiboringiz uchun rahmat!

E’tiboringiz uchun rahmat!