Qoraqolpog’iston turistik mintaqasi

Aqshaxan-qadimgi poytaxt
Aqshaxan-qadimgi poytaxt. 1995-yili Aqshaxan qa’lada Qaraqalpog‘iston – Avstraliya xalqaro arxeologik ekspeditsiyasi o‘z ishini boshlaydi. To‘qqiz yil davomida yodgorlikda olib borilgan arxeologik ishlar uning yuqori va pastki qa’ladan iborat bo‘lganligini, ularning ichkarisida boshqarish va diniy qurilishlar borligi aniqlandi. Qa’laning solingan vaqti va davlatning markaziy qa’lasi ekanligi xaqida aytilgan fikrlar ma’lum darajada o‘zining tastig‘ini topdi. Aqshaxan qa’la to‘g‘ri to‘rtburchakdan iborat bo‘lib, yuqorida ta’kidlanganidek, yuqori va pastki ikki qaladan tashkil topgan. Ularning har biri alohida devorlar bilan o‘ralib, o‘zaro darvozalar orqali bog‘lanib turgan.
Umumiy maydoni taxminan ellik gektar atrofida bo‘lgan, pastki qa’la ikki qalin devorlar bilan o‘ralgan, ularning orasida uzun daxlizlari joylashgan. Aqshaxan qa’ladagi arxeologik tadqiqotlar vaqtida undan eramizdan oldin VI-V asrlardan eramizning IV asrigacha tegishli ko‘plab kulol idishlar bo‘laklari, xaykallar, tangalar va shu singari materiallar topildi. Ulardan aloxida ahamiyatga ega bo‘lgan buddizm diniga xos xaykallarning topilishi bo‘lib hisoblanadi. Bu o‘z navbatida xalqaro savdo yo‘li bo‘yida joylashgan Aqshaxan qalada shu dinga sig‘inadigan, ehtimol Xindistonlik bir to‘da savdo vakillarining vaqtincha bo‘lsada yashaganligini ko‘rsatadi.


Mizdakxan
Mizdakxan – majmuasi. Qoraqalpog‘iston o’lkasida joylashgan bo’lib, qadimgi tosh davriga to’g’ri keladi. Qadimgi Xorazm davlati Amudaryoning quyar joyida bizning eramizgacha VII-VI asrlarda joylashgan. Qoraqalpog‘istonning eski poytaxti – Xujaylidan uch kilometr joyda ajoyib tarixiy-arxeologik majmua Mizdakxan joylashgan. Qa’la Xorazm davlatining yirik savdo-xunarmandchilik markazi bo’lib, u orqali Buyuk Ipak yo’lining janubiy tarmoqlaridan biri o’tgan, bularga qazib topilgan qushlarning rasmi, oltin ipli gazlamalarning qoldiqlari, Xind okeani tosh idishlarining qoldiqlari dalil bo’la oladi.