Qolǵa kirgiziw hám ustap qalıwǵa hám de kárxana iskerligi menen baylanıslı

Qolǵa kirgiziw hám ustap qalıwǵa hám de kárxana iskerligi menen baylanıslı

paydanı alıwǵa jol beredi.

Paragrafdıń tiykarǵı waziypası marketing kontseptsiyasın joqarı

tálim iskerliginde qóllaw analizi bolıp tabıladı. Biziń kontseptsiyamizni názerden

keshirim tálim hizmatlari hám marketingli basqarıw tariypini, joqarı

tálim basqarıwında qabıl etilgen marketing kommunikatsiyaların

ózine kirgizgen.

Usı máseleniń úyreniw maqseti - óziniń perspektivalı

rawajlanıwı ushın jańa jónelis tabıw, hám sonıń menen birge, joqarı tálim jańa

bazarın ashıw ushın marketing xızmetlerin isletiw ushın tiyisli

modellerin islep shıǵıw, hám bálki óz iskerligin bazar talaplarına

muwapıq ózgertiw.

Biz tálim marketingi tarawına hám joqarı oqıw orınları iskerligindegi

tálim xızmetlerin retinde joqarı oqıw orınları poziciyasin qáliplesiwi

tásirine itibar qaratıwımız kerek. Sońǵı jıllarda payda bolǵan joqarı

oqıw orınları marketing háreketlerin basqarıw dúnyada tiykarǵı

tema bolıp qaldı, hám buǵan xalıq aralıq processler joqarı tálim sapasın

támiyinlewde poziciyasin qáliplestiriw ámelde qanday túsindirme etiliwi

hám de ámelge asırılıwında zárúrli áhmiyetke iye

Biziń ótkerilgen izertlewlermiz boyınsha kópshilik joqarı oqıw

orınları basshıları marketing quralların OO'Yulari poziciyasin

qáliplestiriw ushın akademikalıq jámiyetiniń tiykarǵı strategiyalıq maqseti

retinde isletiw múmkinshiligi dep qarap atırlar.

Tiykarǵı izertlewlerdiń birinshi maqseti OO'Yulari basqarıwında

marketingni isletiw (isletilmaslik) mánisi, dárejesi hám sebepleri

diagnozı edi. Izertlewlerge anıqlaw umtılıw nátiyjesinde: baslıq

kadrlardıń imidjni qáliplestiriwde joqarı oqıw orınlarınıń makro hám

mikro ortalıǵın qaysı dárejede bilip alıwları hám analiz etiwleri,

OO'Yulariga kómeklesiw ushın qanday qurallar járdeminde marketing

tekseriwleri qollanıladı (eger awa bolsa, ol jaǵdayda qaysı tarawlarda, qanday

usıllar járdeminde hám qanday nátiyjeler menen), klientlerdi hám de finans

resursların alıw ushın qanday sharalar ko'rildi?-sıyaqlı máseleler

úyrenildi.

Joqarı tálim ushın mazmunli qurallardı tańlaw máselesin hal

qılıw ushın ámeliyatda isletilip tiykarlanǵan túrli usıllar menen

paydalanıw múmkin.

F. Kotlerning ta'kidi boyınsha, marketingli basqarıw túsinigi

negizinde baxanı qáliplestiriw siyasatı, shólkem hám qarıydarlar

mútajliklerin qanaatlandirıwǵa jóneltirilgen ónim hám xızmetlerdi bólistiriwi túsiniledi. Shólkemdiń bunday iskerligi bir biri menen

óz-ara munasábetlerge kiriwgen elementler ortalıǵında ámelge asıriladı.

Aldınǵı paragrafda analiz etilgen xızmetler marketingi

metodları sonı kórsetdiki haqıyqatlıqtan da OO'Yularining kórsetip atırǵan

tálim xızmetlerin ózgeshelikine kóre marketing quralların (marketingmiks) mámleket joqarı tálim mákemeleri maqsetleri iskerligi hám rawajlanıwına

báǵdarlaw maqsetke muwapıq esaplanadı.

Joqarı tálim marketing sistemasında kuyilgan maksadga erisiw ushın

qarıydarlar hám boshka sub'ektlerge tásir etiw ushın marketing

quralları, yaǵnıy marketing usılları yigindisi, usılları zárúr bolıp tabıladı.

Sonday qurallardan marketing-miks, marketing kompleksi bulib

esaplanadi.

Marketing-miks zamanagóy marketingning perspektivalı ideyalarınan

biri bolıp tabıladı. Joqarı tálimde marketing-miks kompleksi barlıq elementler óz-ara

baylanıslılıǵına iye, marketingning ulıwma natiyjeliligi barlıq

elementlerdiń bólek natiyjeliligi menen zárúrli. Biz joqarıda

úyrenilgen hám islep shıǵılǵan xızmetler marketingi elementleri negizinde

OO'Yular ishindegi tálim marketing modeli nátiyjeli túrde islewi

ushın bazar munasábetleri jantasıwı kózqarasınan marketing

kompleksi islep shıǵıldı. Oǵan kóre barlıq tálim xızmetlerin

marketingi, atap aytqanda joqarı tálim ushın marketingning ádetiy tórt

elementten ibarat marketing kompleksi (―4-Pi‖: «price»- baxa; «place»-

kommerciya yamasa tavar bólistiriwi hám háreketi hám de «promotion»- marketing

baylanısı ; «personal»- xızmetkerler) ga qosımsha túrde eki:1) tálim

xızmeti hám 2) sapa támiynatı elementleri qosılıwı ornına xızmetler

marketingining ―TX-4 P-ST‖ (tálim xızmeti, prays, pleys, promoshin,

personal, sapa támiynatı ) kontseptsiyası jaratıldı (7-suwretke qarang).

Hár bir element tikkeley tálim sapasın asırıwda zárúrli áhmiyetke

iye. Keltirilgen hár bir element tálim xızmetlerin qarıydarları

mútajliklerin qandırıw boyınsha nátiyjeli izertlew quralı retinde

joqarı tálim sapasın ólshewde ámeliy metodika bolıp xızmet etedi.

Juwmaq

Joqarı bilimlendiriw tarawında tiykarǵı marketing kontseptsiyalarınıń

qollanılıwı, bul tálim xızmetlerin processinde keyinirek qollanılıwı

múmkin bolǵan tálim xızmetlerin marketingini basqarıwdıń maqset hám

kontseptsiyaları bolıp tabıladı. Bunday tiykarǵı kontseptsiyalar haqqında oylaw

ushın bir qatar maqsetlerdi oydinlashtirish zárúr. Sonday etip,

usı bapta joqarı tálim iskerligindegi xızmetler marketingning tiykarǵı

kontseptsiyaları kiritilgen edi. Bul ilimiy jumıs usınıs qılınıp atırǵan tálim

xızmetlerin marketingi kontseptsiyanı, atap aytqanda joqarı tálim sapasın

marketingli basqarıwdıń modelin strukturalıq dúzilisiniń

avtorlıq ideyası yoxud onıń ―TX-4 P-ST‖ modeliniń elementleri

islep shıǵıw ushın zárúr hám joqarı tálim sisteması marketingi menen baylanıslı

bolǵan social pikirdi jıynaw, shólkemlestiriwge múmkinshilik jaratadı.

Sońǵı 10 jıl ishinde marketingni túrli iskerlik sheńberinde qóllaw

menen baylanıslı jaǵday sonshalıq ózgerip kettiki, OO'Yulari óz programmasında

bunday predmetsiz qanday iskerlik júrgizgenliklari oyda sawlelendiriw qıyın

emes. Bul referatda joqarıda aytılǵanlar kózqarasınan joqarı tálim

marketingi túsinigi tuwrısında nelerdi anıqlaw múmkinligi

úyrenildi.

OO'Yu iskerliginde marketingni nátiyjeli tárzde qóllaw ushın jaqsı

islep shıǵılǵan bazalıq túsiniklerge tıykarlanıw kerek. Sol sebepli

da Ózbekstan, da Polsha hám dúnyada marketingning bul

baǵdarında qáliplesken kelesheklerin, joqarı tálim marketingi tiykarǵı

túsiniklerin xarakteristikalaw qızıqlı bolıp tuyuldi.

Paydalanılǵan ádebiyatlar dizimi

1. Karimov I. A. ―2012 jıl Watanımız taraqiyotini jańa basqıshqa

kóteretuǵın jıl boladı. ‖ / Ózbekstan Respublikası Prezidenti

I. A. Karimovning 2011 jıl tiykarǵı juwmaqları hám 2012 jılda

Ózbekstandı sociallıq-ekonomikalıq rawajlandırıwdıń ústin turatuǵın

baǵdarlarına arnalǵan Ministrler Mákemesiniń májilisindegi

lekciyası. / Isenim. 2012 jıl 24 yanvar. № 11-12

2. Karimov I. A. Tiykarǵı wazıypamız - Watanımız rawajlanıwı hám

xalqımız párawanlıǵın jáne de kóteriw bolıp tabıladı / - Tashkent,

«Ózbekstan» 2010, 34-35 betlar

3. Karimov I. A. Jáhán finanslıq ekonomikalıq daǵdarısı, Ózbekstan

sharayatında onı saplastırıwdıń jolları hám ilajları.-T.:

«Ózbekstan», 2009. 56 -bet

4. Názerova F. M. Karimova R. N. Xalıq aralıq marketing. Oqıw qóllanba.-

T.: TDIU, 2010, 10 -33 b

5. Kotler F. Osnovi marketinga. Uchebnik.- M.: Izdatel'skiy dom

«Vil'yams», 2010,-656 str.

6. Kotler F. Menejment - marketing. Uchebnik.- SPb «Piter», 2009,

300 str

7. Qosimova M. S., Yusupov M. A. Marketing. Sabaqlıq. T.: TDIU, 2010.

263 bet.

8. Nikolaychuk N. Ye. Marketing i menedjment uslug. Delovoy Servis.

SPb.: Piter, 2005

9. Kristofer Lavlok. Marketing uslug: Personal, texnologiya. 4-ye izd.:

per. s ang.-M.: Izdatel'skiy dom ―Vil'yams‖, 2005

10. Qorieva Yamasa. ―Xalıq aralıq marketing‖. Tashkent. ―FAN‖. 2005. 152 bet